căng thẳng mà “đám người Nga chính cống” vẫn dùng đầy rẫy trong các
cuốn tiểu thuyết và trên sân khấu. Đồng thời Makar rất ít nói về tôn giáo,
nếu anh không tự khơi mào, và ông ta đặc biệt say sưa kể về cuộc sống tu
viện, nếu anh muốn biết. Cái chính là thái độ nể trọng, chính cái sự nể trọng
cần thiết để có được sự bình đẳng cao nhất, mà thiếu nó thì tôi cho rằng
không tài nào đạt được sự bình đẳng. Một con người không chút kênh kiệu,
hết sức đứng đắn, có lòng tự trọng làm chủ tình thế, dẫu số phận đưa đẩy
vào bất cứ tình huống gì. Cái lòng tự trọng làm chủ tình thế ấy cực hiếm
trên đời, chí ít thì cũng hiếm hoi như giá trị thật sự của mình vậy… Anh
bạn sống rồi sẽ thấy. Nhưng điều khiến tôi kinh ngạc hơn cả về sau, đúng là
về sau, chứ không phải ban đầu (Versilov nói thêm) - ấy là Makar cực kỳ
điển trai và phong độ, nói thật đấy. Tuy hơi già, nhưng
Ngăm ngăm, cao và thẳng
giản dị và chững chạc; tôi thậm chí ngạc nhiên về nàng Sofia đáng
thương của tôi, tại sao dạo ấy nàng lại chọn tôi; bấy giờ Makar đã năm
mươi tuổi, nhưng trông cực kỳ phong độ, bên cạnh ông ta, tôi chẳng là cái
thá gì. Cần nói thêm, hồi ấy tóc Makar bạc phơ, nghĩa là khi lấy mẹ anh, tôi
đoán ông ta đã bạc đầu như thế… Nhưng đâu có ảnh hưởng gì.
Versilov có cái thói tệ hại: sau khi nói những chuyện thông thái thật
hay (không thể khác được), ông ta bỗng kết thúc bằng một chuyện cố ý ngớ
ngẩn, đại loại như chuyện đoán Makar đã bạc đầu và ảnh hưởng tới mẹ tôi.
Cái trò đó, ông ta cố ý, và có lẽ chính ông ta cũng chẳng biết để làm gì,
chẳng qua theo thói quen. Nghe Versilov nói, cứ tưởng ông ta nói năng
nghiêm chỉnh, song ông ta đang cười thầm trong bụng.
3.
Tôi không hiểu tại sao đột nhiên lúc ấy tôi nổi xung lên. Nhìn chung,
tôi rất không hài lòng hồi tưởng cái việc tôi nổi xung lên khi đó; tôi đột
nhiên đứng bật dậy, nói:
