định dứt khoát, rằng bây giờ tôi sẽ đến trao cho Versilov bức thư thừa kế
kia (không giải thích gì cả), thu xếp đồ của mình vào vali và túi xách, rồi ra
ngủ trọ đâu đó. Ở cuối đại lộ Obukhov, cạnh cổng Khải Hoàn, tôi biết có
một số nhà trọ, nơi có thể thuê một phòng kha khá với giá ba mươi xu; tôi
quyết định hi sinh cho một đêm, để khỏi phải ở lại nhà Versilov. Thế là khi
đi ngang qua Học viện Công nghệ, tôi tự dưng nảy ra ý nghĩ ghé vào chỗ dì
Prutkova sống ở phía đối diện Học viện. Lí do khiến tôi rẽ vào vẫn là bức
thư thừa kế, nhưng thật ra còn vì nguyên nhân khác mà tôi chưa biết nói ra
ngay bây giờ như thế nào, ở đây đầu óc tôi còn đang nghĩ đến “đứa bé sơ
sinh”, “những ngoại lệ trở thành qui tắc”. Tôi không biết mình muốn gì,
muốn kể lại, muốn vẽ ra, hay muốn đánh nhau, thậm chí muốn khóc, chỉ
biết cứ thế tôi rẽ vào chỗ dì Prutkova. Tôi đã tới đây một lần, hồi mới từ
Mạc Tư Khoa lên Peterburg, do mẹ tôi nhờ việc gì đó, tôi ghé vào, xong
việc là rút ngay, dì Prutkova cũng không giữ lại chơi.
Tôi bấm chuông, chị nấu bếp lập tức ra mở cửa cho tôi vào phòng. Tôi
cần kể rõ như thế, bạn đọc mới có thể hiểu tại sao lại xảy ra tình huống điên
rồ, có ảnh hưởng rất lớn đến mọi chuyện về sau. Trước tiên, về chị nấu bếp.
Đó là một phụ nữ mũi hếch cau có, hình như rất ghét bà chủ của mình là dì
Prutkova; còn bà chủ thì ngược lại, không thể bỏ chị ta được vì một sự
quyến luyến khó hiểu, giống như các bà cô già quyến luyến con chó già
hoặc con mèo lúc nào mắt cũng lim dim vậy. Chị bếp gắt gỏng, cãi cọ, nói
hỗn, có khi im lặng cả tuần liền để trừng phạt bà chủ. Chắc tôi đến vào
ngày im lặng kiểu đó, bởi vì trước câu hỏi của tôi “Bà chủ có nhà hay
không?” chị ta không hề trả lời, chỉ im lặng đi xuống bếp. Tôi đương nhiên
cho rằng dì Prutkova ở nhà, nên mới vào phòng, không thấy dì, tôi đứng
đợi, tưởng rằng dì ở trong phòng ngủ, sẽ bước ra; nếu dì không có nhà, thì
chị bếp cho tôi vào phòng làm gì? Tôi không ngồi, mà đứng đợi mấy phút;
trời đã tối, căn phòng tối của dì Prutkova càng có vẻ thiếu niềm nở vì quá
nhiều vải treo khắp nơi. Xin nói qua vài lời về căn phòng tệ hại này để hiểu
nơi xảy ra sự việc. Dì Prutkova với tính nết ngang ngạnh và thích ra lệnh,
do thói quen địa chủ ngày trước, thuê cái căn hộ riêng biệt này để dễ bề làm
