người bình thường khác. Lời ông khen giới quý tộc và câu “Je mourrai
gentilhomme”
không hề làm cho tôi bối rối: tôi nhận thức gentilhomme là
người như thế nào, là người cống hiến tất cả và tiên đoán chủ nghĩa công
dân thế giới và tư tưởng chủ yếu của nước Nga là “sự liên kết mọi tư
tưởng”. Và tất cả những điều đó tuy là chuyện vớ vẩn, nghĩa là “sự liên kết
mọi tư tưởng” (điều này tất nhiên rất vô nghĩa), song có một cái hay là suốt
đời ông tin theo tư tưởng, chứ không sùng bái cái kho vàng ngây ngô nào
cả. Trời ơi, sau khi nghĩ ra “ý tưởng” của mình, phải chăng tôi, chính tôi,
từng sùng bái kho vàng, phải chăng bấy giờ tôi muốn có nhiều tiền? Tôi xin
thề, tôi chỉ cần ý tưởng! Tôi xin thề, tôi sẽ không bọc gấm bất cứ chiếc ghế
nào, khi có một trăm triệu, tôi vẫn sẽ chỉ ăn món súp thịt bò như bây giờ mà
thôi!
Tôi mặc quần áo và vội đến chỗ ông. Tôi nói thêm: chuyện tối qua ông
bảo tôi xé vụn “bức thư”, tôi yên tâm hơn hẳn hôm qua. Thứ nhất, tôi hi
vọng giải thích rõ với ông; thứ hai, việc Lambert lọt đến chỗ ông và đã nói
gì việc ông có nghĩa gì? Nhưng niềm vui chính của tôi là ý nghĩ rằng ông
đã “không còn yêu nàng“; tôi tin điều đó và cảm thấy như không còn hòn
đá đè nặng tim mình. Tôi còn nhớ thái độ không ra sao của ông khi nghe tin
nàng sẽ lấy Boring và việc ông gửi thư thóa mạ nàng. Chính thái độ cực
đoan ấy dường như tiên liệu sự thay đổi triệt để trong tình cảm của ông và
đưa ông trở lại lý trí lành mạnh. Tôi nghĩ, ông giống như người vừa bị khỏi
bệnh vậy. Và ý nghĩ ấy làm cho tôi sung sướng.
Tôi reo lên: “Nàng cứ việc định liệu số phận của mình theo ý muốn,
nàng cứ việc lấy Boring tuỳ ý; nhưng chỉ cần ông ấy, cha tôi, bạn tôi, không
yêu nàng nữa là ổn!” Ở đây có bí mật tình cảm riêng của tôi, song tôi
không muốn nói ra ở đây.
Thế là đủ. Còn bây giờ thì toàn bộ sự khủng khiếp tiếp sau tôi sẽ kể
mà không có sự biện luận nào cả.
2.
