trước sự tấn công của CHDCND Triều Tiên. Hơn nữa, Tưởng Giới Thạch muốn
biến Đài Loan thành “một tỉnh mẫu điển hình” tỏa sáng hơn, làm tốt hơn Trung
Quốc đại lục; chứng minh rằng sự cầm quyền của Tưởng có giá trị hơn sự lãnh
đạo của Mao.
Một lần nữa, lời dạy của Tôn Dật Tiên lại chỉ ra con đường tiến lên phía
trước. Theo ông, nhà nước nên đóng vai trò lãnh đạo trong phát triển tại một
quốc gia nghèo đói. Trong một bài diễn thuyết năm 1924, Tôn Dật Tiên nói:
“Hàng hóa được sử dụng ở khắp Trung Quốc phụ thuộc vào sự sản xuất và giao
thông tại các nước khác. Hậu quả là, các quyền lợi và lợi ích kinh tế của chúng
ta đang mất đi một cách dễ dàng. Nếu chúng ta muốn khôi phục lại những quyền
lợi và lợi ích này, chúng ta phải nhanh chóng tận dụng quyền lực của nhà nước
để thúc đẩy công nghiệp, sử dụng máy móc trong sản xuất và tạo việc làm cho
công nhân trên toàn đất nước”.
Nhóm chính sách của Đài Loan hết sức nghe
theo lời dạy bảo này. Suốt 40 năm sau, chính quyền Đài Loan đã chỉ đạo, nâng
đỡ và thúc đẩy công nghiệp.
Ban đầu, Quốc dân đảng áp dụng những chính sách thay thế xuất khẩu truyền
thống bằng cách thúc đẩy các lĩnh vực như phân bón, xi măng và dệt sợi đằng
sau những hàng rào thuế quan cao ngất. Chiến lược đó tạo ra sự tăng trưởng
mạnh mẽ nhất định vào những năm 50 nhưng chương trình sau đó nhanh chóng
hết hơi. Thị trường nội địa nhỏ bé của Đài Loan không đủ sức tự thân nâng đỡ
cho một ngành công nghiệp quy mô lớn. Nền kinh tế Đài Loan trở nên bão hòa
bởi sự sản xuất quá mức.
Thậm chí, tình hình còn trở nên rắc rối, nan giải
hơn đối với Quốc dân đảng khi nền kinh tế vẫn phụ thuộc vào viện trợ của Mỹ.
Từ năm 1951 đến năm 1965, Mỹ đã chi cho Đài Loan 4 tỉ USD, tài trợ 40% cho
nhập khẩu và đầu tư của hòn đảo này.
Vào cuối thập niên 50, Lý Quốc Đỉnh
và những thành viên năng nổ trong nhóm của mình đã dẫn dắt Đài Loan đi theo
một hướng mới: tiến tới mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu mà người Nhật
Bản đã làm cho nổi tiếng. Mỹ đã bị lôi sâu vào trong quá trình thay đổi này.
Năm 1958, Ngoại trưởng Mỹ John Foster Dulles thăm Đài Loan và ký một thỏa
thuận với chính quyền hòn đảo này. Theo đó, Quốc dân đảng đồng ý tập trung
vào phát triển kinh tế thay vì quan tâm đến việc giành lại Trung Quốc đại lục
bằng quân sự. Các nhà hoạch định chính sách Mỹ gắn điều kiện tiếp tục viện trợ
