chính cho quan điểm này là Ezra Vogel. Trong cuốn Nhật Bản là số một của
mình, Vogel viết: “Vào khoảng những năm 1970,… các định chế đã từng phục
vụ đất nước chúng ta một cách hiệu quả thường xuyên thiếu và ở trong tình
trạng mệt mỏi căng thẳng gần như đến mức đổ vỡ. Tốc độ thay đổi kinh tế đã
tăng tiến… nhưng các định chế của Mỹ không đủ mạnh để dẫn dắt những sự
phát triển này hay phản ứng một cách hiệu quả đối với các vấn đề rắc rối do sự
giảm sút khả năng cạnh tranh kinh tế gây ra.” Trong khi đó, Nhật bản “đã và
đang tìm ra nhiều giải pháp cho nhiều thứ trong số những vấn đề rắc rối này,
điều mà Mỹ, với lịch sử trọng chủ nghĩa cá nhân hơn và tuân thủ pháp luật một
cách tuyệt đối hơn, có lẽ sẽ không bao giờ nghĩ ra”.
Vogel cho rằng, Mỹ nên đặc biệt tiếp nhận những yếu tố thuộc “mô hình châu
Á” của Nhật Bản. Tác giả tin rằng chìa khóa lợi thế cạnh tranh của Nhật Bản là
bộ máy công chức có kỹ năng cao và tận tụy. Theo đánh giá một cách nể trọng
của Vogel, MITI gần như là một siêu nhân, một tầng lớp gồm toàn những người
siêu đẳng đưa ra những quyết định đúng đắn cho một nền kinh tế phức tạp mà
không hề có chút gì thiên vị, tham nhũng hay câu kết tư lợi. Vogel đề nghị Mỹ
cần phải xây dựng đội ngũ giới chức tinh hoa của riêng mình và triển khai một
chính sách công nghiệp theo phong cách của MITI mà theo đó, đội ngũ chuyên
nghiệp này sẽ đóng một vai trò lớn hơn trong việc dẫn dắt nền kinh doanh Mỹ.
Ông viết rằng pháp luật chống độc quyền nên được nới lỏng để cho phép sự hợp
tác giữa chính phủ và doanh nghiệp theo kiểu “mô hình châu Á” được tồn tại.
Vogel chia sẻ cùng một niềm tin với “Con quỉ” Sahashi rằng nền kinh tế với
chính sách tự do kinh doanh không thích hợp với những yêu cầu của cạnh tranh
kinh tế hiện đại. Vogel lập luận: “Chính phủ Mỹ… không thể còn đủ sức để đưa
ra sự chỉ đạo tích cực hơn… nếu đất nước chúng ta định tiếp tục giữ vai trò lãnh
đạo thế giới và mang lại chất lượng cuộc sống tốt nhất cho công dân của mình.”
Tuy nhiên, người Mỹ không say mê cuồng dại những phương pháp đã được
Nhật Bản áp dụng giống như người Nhật. Nhiều nhà lãnh đạo chính phủ và
doanh nghiệp xem “mô hình châu Á” của Nhật Bản là hiếu chiến và không công
bằng ngay trong bản chất. Lối tư duy này cho rằng chính phủ Nhật bao cấp các
ngành nghề chính của mình và ngăn chặn sự cạnh tranh nước ngoài theo những
