hắn mở một cửa ra vào, hắn khép một cửa sổ, hắn kéo các rèm che, hắn
quan sát ông chủ và bà chủ, hắn đứng im, hai tay buông thõng, hai chân
song song; hắn lắng nghe, hắn nhìn các nét mặt xem ý muốn thế nào
rồi hắn thêm: Tôi làm bộ điệu kịch câm như thế đấy, gần gần như bộ điệu
của bọn xu nịnh, bọn nịnh thần, bọn tôi tớ và bọn đói rách.
Những trò hề của anh chàng ấy, những truyện kể của linh mục
Galiani
, những tính cách quá quắt của Rabelais
nghĩ ngợi mông lung. Đó là ba cái kho từ đó tôi lôi ra những chiếc mặt nạ
lố lăng tôi đem áp lên bộ mặt của các nhân vật nghiêm nghị nhất; và tôi
nhìn thấy Pantalon
ở một giáo sĩ cao cấp, nhìn thấy thần dê
ở một
ngài tổng trưởng, con heo ở một thầy tu khổ hạnh, con đà điểu ở một ngài
thượng thư, con ngỗng ở viên bí thư thứ nhất của ngài.
TÔI
Nhưng theo anh bạn, tôi nói với anh chàng của tôi, thì có nhiều kẻ đói
rách trong thế gian này; và tôi chẳng thấy ai là không biết vài bước múa
may của anh bạn.
HẮN
Ông nói đúng. Trong khắp vương quốc, chỉ có một người là bước đi
bình thường. Đó là đấng quân vương. Còn lại tất cả đều làm bộ điệu.
TÔI
Đấng quân vương ư? Còn gì để nói thêm nữa chứ? Và anh bạn tưởng
rằng thỉnh thoảng không có bên cạnh ngài một bàn chân xinh xinh, một búi
tóc xinh xinh, một cái mũi xinh xinh khiến ngài cũng phải làm một ít điệu
bộ kịch câm đấy ư? Ai cần đến một người khác thì kẻ ấy là nghèo khổ, và
làm bộ điệu. Đức vua làm bộ điệu trước nhân tình của ngài và trước Chúa;
ngài thực hiện bước đi bộ điệu của ngài. Vị thượng thư thực hiện bước đi
