Chuyện về Kitosch
Báo chí đã đăng tải câu chuyện về Kitosch. Vụ việc bị đưa ra xét xử, và
một bồi thẩm đoàn được triệu tập để điều nghiên từ đầu đến cuối ngõ hầu
làm sáng tỏ sự việc; một số thông tin soi rọi vẫn có thể tìm thấy từ các hồ
sơ cũ.
Kitosch là một cậu thiếu niên bản xứ làm thuê cho một người khai khẩn da
trắng còn trẻ ở Molo
. Một ngày thứ Tư tháng Sáu, gã chủ cho người bạn
mượn con ngựa cái màu nâu để cưỡi ra ga tàu hỏa. Y phái Kitosch ra ga
đưa ngựa về, và dặn cậu không được cưỡi, mà chỉ dắt. Nhưng Kitosch nhảy
lên lưng ngựa cưỡi về, và tới thứ Bảy thì một nhân chứng cho gã chủ biết
sai phạm này. Chiều Chủ nhật, y phạt roi rồi trói Kitosch trong kho và
Kitosch chết tại đây đêm Chủ nhật.
Vào mồng một tháng Tám Tòa dân sự tối cao đã mở phiên xét xử vụ việc
tại ga đường sắt Nakuru
Dân bản địa ngồi tụ tập quanh tòa nhà hẳn chịu không hiểu chuyện này mà
còn phải xét xử gì nữa đây. Theo suy nghĩ của họ vụ việc đã hai năm rõ
mười, bởi Kitosch thì đã chết chẳng thể nghi ngờ, và theo quan điểm của
dân bản xứ, phải trả một khoản bồi hoàn cái chết của cậu cho gia quyến.
Song quan niệm công lí của châu Âu lại khác với châu Phi, và đối với bồi
thẩm đoàn người da trắng, bài toán có tội hay vô tội tức khắc xuất hiện.
Phán quyết cho vụ việc này có thể là giết người, ngộ sát, hay chỉ gây
thương tích. Ngài thẩm phán nhắc bồi thẩm đoàn rằng mức độ phạm tội
nằm ở chủ ý của các đối tượng, chứ không phải hậu quả. Nếu vậy thì chủ ý,
và trạng thái tâm lí của các bên liên can ra sao?
Để xác định chủ ý và tâm lí của người khai khẩn, tòa đã thẩm vấn người
này suốt nhiều giờ ngày hôm đó. Họ gắng dựng lên một bức tranh về cơ sự
xảy ra, và đưa vào đó mọi chi tiết khả dĩ thu thập được. Các biên bản ghi
