CHÍ PHÈO
Nam Cao
www.dtv-ebook.com
Phần 2
Thì năm nay lại nảy ra Chí Phèo, một thằng hiền lành như đất - tội
nghiệp cho hắn, có lần lý Kiến thấy hắn vừa bóp đùi cho bà ba, vừa run
run! Bỗng nhiên vùng dậy giở toàn những giọng uống máu người không
tanh. Thì ra già néo đứt dây.
Cụ tiên chỉ làng Vũ Ðại nhận ra rằng: đè nén con em đến nỗi nó không
chịu được phải bỏ làng đi là dại. Mười thằng đã đi ra thì chín thằng trở về
với cái vẻ hung đồ, cái tính ương ngạnh học được từ phương xa.
Một người khôn ngoan chỉ bóp đến nửa chừng. Hãy ngấm ngầm đẩy
người ta xuống sông, nhưng rồi dắt nó lên để nó đền ơn. Hãy đập bàn đập
ghế đòi cho được năm đồng, nhưng được rồi thì lại vất trả lại năm hào “vì
thương anh túng quá”!
Và cũng phải tùy mặt nữa: những thằng có máu mặt, vợ đẹp, con đàn
chính là những thằng dễ bóp; trái lại những thằng tứ cố vô thân, giết chúng
thì dễ, nhưng giết được, chỉ còn có xương; mà gây với chúng là mở một dịp
tốt để cho các phe nghịch xoay lại mình.
Làng nào cũng có nhiều cánh, mỗi cánh kết bè kết đảng chung quanh
một người: cánh cụ bá Kiến, cánh ông đội Tảo, cánh ông Tư Ðạm, cánh
ông Bát Tùng... Bằng ấy cánh du lại với nhau để bóc lột con em, nhưng
ngấm ngầm chia rẽ, nhè từng chỗ hở để mà trị nhau.
Cụ lại nhận ra rằng: ở cái đất nhà quê, bọn dân hiền lành chỉ è cổ làm
nuôi bọn hào lý, nhưng chính bọn hào lý, nhiều khi lại phải ngậm miệng
