CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 131

lúc đó đang vận động tranh cử để trở lại vị trí cũ của ông ở Sao Paulo. Văn
phòng của ông ta lúc đó có rất đông các nhân viên vận động tranh cử, đầy
các bích chương khẩu hiệu. Feldmann là người cấp tiến. Tôi hỏi ông ta về
bản chất của các tranh cãi chính trị ở nước này hiện tại là gì. Ông ta nói:
"Những người cánh tả [duy ý chí] ở Brazil đang bế tắc. Thách thức đối với
chính quyền liên bang là tìm thêm công ăn việc làm cho dân chúng. Quý vị
phải đồng thời tạo ra và phân phối nguồn thu nhập trong dân chúng. Thế
nhưng những người cánh tả đưa ra được chương trình gì mới? Không thấy
họ đề nghị làm thế nào để tạo ra thu nhập, mà chỉ thấy họ muốn phân phối
thu nhập ".
Những câu chuyện trên nói với chúng ta điều gì? Một khi ba quá trình dân
chủ hóa đồng thời xuất hiện vào cuối những năm 80, thổi bay những bức
tường, chúng cũng thổi bay những lựa chọn mang tính duy ý chí vốn dĩ
được dùng để thay thế chủ nghĩa tư bản và thị trường tự do. Người ta nói
đến những mô hình thay thế cho thị trường tự do và nhất thể hóa toàn cầu,
người ta từng đòi hỏi phải có cải tổ, và rằng cần phải có "con đường thứ
ba", nhưng giờ đây không thấy những điều đó là khả dĩ. Giờ đây ta thấy rõ
sự phân biệt giữa trào lưu ngày nay so với công cuộc toàn cầu hóa lần thức
nhất. Vào thế kỷ 19 cho tới đầu thế kỷ 20 khi cuộc cách mạng công nghiệp
và tư bản tài chính hoành hành ở châu Âu và châu Mỹ, nhiều người đã bị
sốc khi nghe về cái gọi là sự tàn bạo của chủ nghĩa Darwin và "những cối
xay gió của quỷ Satan". Những thế lực đó phá vỡ những trật tự truyền
thống, tăng rõ rệt khoảng cách giàu nghèo và dồn nén lên con người biết
bao áp lực. Nhưng chúng cũng giúp tăng đến mức chóng mặt mức sống của
một tầng lớp đã biết tận dụng thế mạnh của máy móc và công cụ tài chính.
Thực tế lúc đó làm sản sinh ra nhiều tranh cãi và học thuyết, vì người ta
muốn tạo những tấm đệm bảo vệ giới thợ thuyền trước những con quỷ tư
bản và thị trường tự do. Như Karl Marx và Friedrich Engels đã miêu tả tình
cảnh thời đó trong Tuyên Ngôn của Đảng Cộng Sản: "Cách mạng hóa
thường xuyên trong sản xuất, động chạm thường xuyên tới điều kiện xã
hội, xuất hiện bất ổn vĩnh viễn và sự gây rối, tất cả giúp phân biệt cho thấy
những đặc điểm của giai cấp tư sản thời mới. Những quan hệ truyền thống