Thomas L. Friedman
Chiếc Lexus và cây Ô liu
Dịch giả: Lê Minh
Chương 7
Bầy thú điện tử
Tháng 9 năm 1997, Thủ tướng Malaysia, bác sĩ Mahathir Mohamad đã sử
dụng cuộc họp của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Hồng Kông để lên án
những điều xấu xa của toàn cầu hóa. Đó là thời điểm các loại trái phiếu và
đồng tiền của Malaysia đang bị các nhà đầu tư ngoại quốc tấn công.
Mahathir gọi những nhà buôn tiền tệ là "đồ đê tiện", ông còn kết tội những
"Siêu cường" và các nhà tài phiệt như George Soros đã buộc Á châu phải
mở cửa những thị trường nội địa, khiến các nhà đầu cơ tài chính toàn cầu
tràn vào lũng đoạn trong tư cách đối thủ cạnh tranh. Ông so sánh các thị
trường vốn trên toàn cầu với hình ảnh "Một khu rừng rậm nhiệt đới với
những con thú hung dữ", và nói bóng gió rằng chúng được một bè đảng Do
thái điều khiển. Khi lắng nghe những công kích của Thủ tướng Mahathir,
tôi cố gắng tưởng tượng về cách đối đáp của Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ
Robert Rubin, cũng đang ngồi trong cử tọa để nghe ông Mahathir. Nếu
được phép nói thẳng, có lẽ Rubin sẽ phản ứng như sau:
"Xin lỗi ông Mahathir, ông đang sống ở hành tinh nào vậy? Ông nói về
chuyện gia nhập toàn cầu hóa cứ như là một lựa chọn vậy. Toàn cầu hóa
không phải là một lựa chọn. Đó là một thực tế. Ngày nay chỉ có một thị
trường toàn cầu. Và phương pháp duy nhất để ông có thể tăng trưởng và lôi
kéo dân chúng của ông phát triển là phải sử dụng các nguồn cổ phần và trái
phiếu trên toàn cầu, bằng cách mời các công ty xuyên quốc gia vào làm ăn
ở Malaysia và bán sản phẩm từ các nhà máy của ông trên hệ thống thị
trường thế giới. Và thực tế cơ bản nhất liên quan đến toàn cầu hóa là:
Không có ai lãnh đạo - cả George Soros, lẫn "siêu cường" hay bản thân tôi
đều không phải là những người chỉ đạo. Tôi không phải là người đã phát
động toàn cầu hóa. Cả tôi và ông đều không thể chặn nó được - nếu không
muốn xã hội của ông hay tôi phải trả một giá cực kỳ đắt, và chịu ngưng
tăng trưởng. Ông cứ cố tìm người để đổ lỗi, để giúp giảm áp lực ở các thị
