CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 162

màn hình để kiểm tra mức lên xuống của một loại cổ phần tôi sở hữu. Dùng
một thiết bị nối với điện thoại GTE, sau khi bấm tên của cổ phần vào màn
hình, tôi kiểm tra giá của chúng từ hệ thông báo giá Bloomberg. trong
chuyến bay đó từ Washington sang denver, tôi kiểm tra năm lần giá của cổ
phần nọ và đã bán cổ phần khi hạ cánh. Tôi đã dùng điện thoại công cộng
từ sân bay Denver, gọi cho nhân viên môi giới hạ lệnh bán - một điều mà
cách đó một chục năm, tôi không tài nào có thể thực hiện được. Nhưng
nhiều thông tin sẵn sàng như vậy không có nghĩa là thị trường ngày nay ổn
định hơn. Edward Chancellor trong cuốn sách của anh về lịch sử đầu cơ tài
chính, Devil tak the Hindmost, giải thích về sự ngộ nhận thông thường
trong giới quan sát, rằng càng nhiều thông tin thì hoạt động của Bầy Thú
Điện Tử càng ổn định hơn. Phần lớn các nhà phân tích, anh to nói, "cho
rằng tiến bộ trong công nghệ thông tin sẽ dẫn đến sự ổn định và thịnh
vượng. Trong thực tế, nếu các thị trường vốn dĩ đã có mức hiệu quả cao thì
khi có thêm thông tin, chúng càng hoạt động hiệu quả hơn. Thậm chí chúng
sẽ hoạt động một cách máy móc như một loại xe hơi chất lượng cao".
"Thật ra thì không thấy một dẫn chứng trong lịch sử nào cho thấy sự cải
thiện về thông tin liên lạc sẽ sản sinh ra các loại thị trường tài chính dễ sai
khiến hơn, hay hoạt động đầu tư thông minh hơn. Thực tế cho thấy những
điều ngược lại. Trong quá khứ thông tin tài chính càng sẵn có và sự cải
thiện điều kiện liên lạc có khuynh hướng càng hấp dẫn thêm các tay mơ
vào cuộc chơi đầu cơ: thế hệ các tờ báo đầu tiên đã kích thích dẫn tới
những dạng bong bóng South Sea, những cột báo phân tích "thị trường tiền
tệ" trên các báo nước Anh, đã dẫn tới cơn sốt khoáng sản năm 1825, các hệ
thống đường sắt tạo ra cơn đầu cơ các cổ phiếu đường sắt những năm 40
của thế kỷ này, cũng như việc xuất hiện băng giấy điện báo đã kích động
những cuộc cá cược và vào những năm 20, khi đài phát thanh được phát
minh đã gây kích động trong giới các nhà đầu cơ thời đó. Gần đây nhất là
Internet. Dịch vụ này đã đưa cổ phiếu vào tận nhà người ta... nhưng cũng
đã xuất hiện từng đám những "tay môi giới ban ngày", những tay đầu cơ tài
tử tại gia, móc nối mua bán những loại cổ phiếu rẻ mạt do các công ty cung
cấp trên mạng. Tính đến mùa hè năm 1998, năm triệu người Mỹ đã mở tài