CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 183

Times tại New delhi, vào mùa hè 1998, khi anh ta đến Quốc hội Ấn Độ, cơ
quan lập pháp của nước này. Khi chúng tôi ngồi chờ ở hàng lang để kiểm
tra an ninh, Burns nhìn thấy một cuốn sách trong hiệu sách của Quốc hội
nhan đề: Các nhân vật trong Quốc hội Ấn - có tiểu sử và ảnh của tất cả các
nhà lập pháp Ấn Độ. Burns quyết định mua một cuốn. "Tôi muốn mua
cuốn sách, vậy phải gặp ai bây giờ?" Burns hỏi một nhân viên đứng cạnh
quầy sách. "Vào đây ông", nhân viên này nói, "700 rupee". Người này đi
lấy sách... Burns hỏi xin một hóa đơn thì người này nói: "Chúng tôi đóng
cửa buổi trưa và vừa rồi là "giao dịch ngoài giờ" - nghĩa là không có biên
lai. Người đó trao sách cho Burns và đút túi số tiền. Tôi thấy điều đó thật
nực cười, đút tiền ngay hành lang của cơ quan lập pháp của Ấn Độ để kiếm
một cuốn sách về các nhà lập pháp.
Tôi cho rằng điều đó giải thích cho việc tờ báo Times of India số ra ngày
16/12/1998 đăng tải cuộc tìm kiến ở bang Punjab, nơi tham nhũng chồng
chéo, kéo dài 18 tháng, đã bị đình chỉ. Mục tiêu của cuộc tìm kiếm là một
điển hình quan chức chính phủ trung thực; giải thưởng là 100.000 rupee
(2.830 đô-la.) Họ không tìm ra một người như vậy trong một bang mà tất
cả các dịch vụ từ việc mắc điện cho tới đăng ký nhập học ở trường quốc lập
đều phải có tiền lót tay. Thay vào đó, tờ báo cho biết rằng sau cuộc tìm
kiếm, họ nắm được bằng chứng để đưa 300 công chức ra tòa.
Tất cả những hiện tượng kể trên liên quan ra sao tới toàn cầu hóa? Tôi xin
dùng một số thuật ngữ đơn giản của vi tính để giải đáp. Tôi thích so sánh
một đất nước với ba phần của một máy vi tính. Trước hết là phần cứng -
đây là chiếc vỏ bao bọc bên ngoài nền kinh tế của bạn. Vào thời Chiến
tranh Lạnh có ba loại vỏ bọc cơ bản - thị trường tự do, cộng sản và một loại
lai ghép thị trường tự do lẫn cộng sản.
Phần thứ hai là "hệ điều hành". Tôi so sánh phần này với những chính sách
kinh tế vĩ mô của bất cứ nước nào. Trong các nước cộng sản hệ điều hành
kinh tế mang tính tập trung, được chỉ đạo từ trung ương - không có thị
trường tự do - và chính phủ đứng ra trực tiếp cung ứng vốn. Tôi xin gọi hệ
điều hành của kinh tế cộng sản là DOScapital 0.0.
Trong những nước có sự lai ghép, hệ điều hành bao gồm các thành phần