Thomas L. Friedman
Chiếc Lexus và cây Ô liu
Dịch giả: Lê Minh
Chương 9
CÁCH MẠNG TOÀN CẦU
Câu chuyện thứ nhất: Mùa đông 1998 tôi đến phỏng vấn Thủ tướng Thái
Lan, ông Chuan Leekpai. Nửa đùa nửa thật tôi bắt đầu cuộc phỏng vấn
bằng cách nhìn ông ta ở đầu bàn bên kia và nói: "Thưa ông Thủ tướng, tôi
xin thú thật một điều. Tôi là người đã giúp vào việc lật đổ người tiền nhiệm
của ông - nhưng thậm chí tôi cũng không biết tên ông ta là gì. Lúc đó tôi
ngồi trong tầng hầm nhà tôi, theo dõi trên màn hình thấy giá trị đồng baht
Thái Lan đang tụt xuống (và cũng theo dõi người tiền nhiệm của ông mất
dần khả năng quản lý kinh tế Thái Lan). Vậy là tôi gọi điện cho hãng môi
giới tài chính, nói họ rút tiền đầu tư của tôi ra khỏi các thị trường mới nổi ở
Á châu. Giờ đây tôi cũng có thể bán bản thân ông, thông qua Internet,
nhưng tôi đã tham vấn công ty môi giới tài chính. Dường như tình thế giờ
đây cho thấy một đô-la một lá phiếu, thưa Thủ tướng. Ông nghĩ thế nào về
việc bản thân Tom Friedman là một cử tri của mình?"
Vị Thủ tướng cười, nhưng ông ấy biết ý tôi muốn nói gì: tham gia nền kinh
tế toàn cầu và kết nối với Bầy Thú Điện Tử tương tự như chuyện niêm yết
đất nước bạn lên thị trường chứng khoán. Tương tự như việc chuyển đất
nước của bạn thành công ty cổ phần chỉ có điều cổ đông bây giờ không chỉ
là công dân nước bạn. Họ là thành viên của Bầy Thú Điện Tử, cho dù họ
đang sống ở đâu. Và như tôi đã nói trước đây, họ không chỉ bốn năm mới đi
bỏ phiếu một lần. Họ bỏ phiếu hàng ngày hàng giờ qua quỹ tương hộ, quỹ
hưu trí, qua người môi giới và ngày càng trực tiếp hơn, qua mạng Internet.
Câu chuyện thứ hai: Mùa thu 1997, tôi sang Moskva cùng một đoàn doanh
nhân và học giả người Mỹ. Trong nhóm của chúng tôi có Donald Rice, cựu
Giám đốc sản xuất của Teledyne, một tập đoàn kỹ thuật cao của Mỹ, nay
đứng đầu một hãng công nghệ sinh học. Trong chuyến đi có lần Rice kể với
tôi rằng ông ta đã bàn bạc về các cơ hội làm ăn với một thương nhân người
Nga, người có mong muốn tìm một đối tác công ty Mỹ. Rice là một thương
