CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 219

quan chức chính phủ như hiện tượng không thể chấpnhận được trong thông
lệ quốc tế, Morita nói (đoạn in nghiêng là của tác giả)".
Robert Shapiro, Chủ tịch hãng Monsanto, có lần đã nói với tôi rằng công ty
của ông không đi đầu trong cuộc chiến chống hoạt động tham nhũng,
nhưng đã thực hiện nguyên tắc không lót tay. Và ông ta cho rằng làm như
vậy công ty của ông gieo những hạt giống trên thế giới, chia sẻ cùng những
người theo cùng một giá trị. "Chúng tôi tuyển rất nhiều nhân viên ở nhiều
nước và trở thành trường đào tạo cho họ," Shapiro nói. "Nhiều nhân viên ở
các nước khác làm việc cho chúng tôi thấy khó có thể tin rằng chúng tôi
thực sự nghiêm túc trong việc chống tham nhũng, và chắc chắn chúng tôi sẽ
không bao giờ tiếp tay cho những kẻ gây chiến trên thế giới."
Thực tế đã có và bao giờ cũng có những ngoại lệ, đặc biệt một khi cạnh
tranh trở nên quyết liệt hơn. Những ước mơ làm giàu bằng những doanh
nghiệp khả nghi cũng nhiều hơn. Theo một nghiên cứu của Quốc hội Mỹ,
Citibank đã rất hăng hái bắt tay làm ăn với raul Salinas de Gortari em trai
cựu Tổng thống Mexico, đến mức đã bỏ qua thông lệ kiểm tra, giúp ông ta
kín đáo chuyển một ngân khoản 100 triệu đô-la ra khỏi Mexico. Hiện tại thì
những hiện tượng như thế mới chỉ ở mức ngoại lệ. Khuynh hướng chủ yếu
trên thế giới không đi theo hướng đó. Bộ luật về hành vi tham nhũng ở
nước ngoài ra đời năm 1977 coi hành vi của các công ty Mỹ đút lót để làm
ăn ở nước ngoài là phi pháp. ngày 20/11/1997 29 quốc gia thuộc Tổ chức
Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), trong đó có các quốc gia dân chủ và
phát triển hàng đầu, đã chấp nhận nhiều phần trong bộ luật chống tham
nhũng của Hoa Kỳ. Theo các quy tắc mới của OECD, các hãng của Nhật
Bản và châu Âu không được phép lót tay các viên chức nước ngoài để
thắng thầu, và họ cũng sẽ thấy khó khăn hơn trong việc cân đối tiền đút lót
với các khoản miễn thuế, vốn dĩ được hợp pháp hóa ở Pháp và Đức. Mặc
dù vẫn còn những kẽ hở trong những quy tắc mới mẻ đó, nhưng chúng
đánh dấu một thắng lợi của những con bò đực của nước Mỹ trong Bầy Thú
Điện Tử, những kẻ đã cho rằng họ mất rất nhiều hợp đồng, trị giá hàng tỷ
đô-la vào tay các công ty Nhật Bản và châu Âu chỉ vì không đút lót.
TỰ DO BÁO CHÍ