CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 282

thả lỏng doanh nghiệp, hơn là các chính quyền khác ở Đông Á. Thay vì
nuôi nấng những tập đoàn lớn như trường hợp Hàn Quốc và Nhật Bản,
chính quyền Đài Loan tương đối đứng ngoài, không can thiệp và việc làm
ăn của doanh gia. Kết quả cho thấy sự ra đời của một loạt các công ty cỡ
nhỏ và vừa, thường khởi đầu từ một gia đình, làm ăn tại gia. Các doanh
nghiệp tồn tại bằng cách hoạt động uyển chuyển và đầy hiệu quả, sẵn sàng
nhảy nhanh chóng từ thương vụ này sang thương vụ khác, thị trường này
sang thị trường khác.
Và vì chính quyền đã mở cửa kinh tế vào những năm 80 và từ chối bảo hộ
các doanh nghiệp nhỏ đó, họ thường xuyên phải tiếp cận với các thị trường
và công nghệ cao đầy cạnh tranh. Vậy là các công ty phải nhanh chóng tụ
động hóa, tăng chất lượng sản phẩm, di chuyển vào khu vực hàng hóa có
giá trị gia tăng và chuyển khâu sản xuất ra nước ngoài, dẫu cho làm như
vậy là tạm thời giảm mức việc làm ở trong nước. Những công ty nào không
theo kịp sẽ bị bỏ rơi hoặc bị các công ty làm ăn giỏi hơn mua lại. Bộ Kinh
tế của Đài Loan đã tự hào đưa ra một thống kê mang tên "Sự sống và
những cái chết của các công ty Đài Loan - 1986-1998," cho thấy một tỷ lệ
cân bằng giữa những công ty mới nổi và sự tiêu hủy những công ty cũ,
thậm chí trong thời gian khủng hoảng Á châu.
Tiêu hủy những kẻ bị trọng thương và cho phép học thuyết sinh tồn của
Darwin được áp dụng thực ra vẫn chưa đủ. Schive cho biết các nước làm ăn
thành công cũng chính là nơi có tinh thần sẵn sàng đầu tư trong đó cộng
đồng doanh nghiệp có khả năng lựa chọn những người có tiềm năng, giúp
đỡ họ về tài chính để nhanh chóng biến sáng kiến thành sản phẩm. Một thứ
văn hoá đánh bạc như của Đài Loan là cần thiết, vì nó sẽ giúp cho những
con người đầy sáng kiến nhưng lại rất khó phát triển chúng thành sản phẩm
đại trà vì thiếu vốn và gặp nhiều rủi ro. Chính vì thế những công ty nhỏ và
vừa ở Đài Loan cần những tay tư bản sẵn lòng đặt vốn, sẵn sàng mạo hiểm
để có thể "được ăn cả." Nền công nghiệp mạo hiểm về vốn của Đài Loan đã
nổi lên vào đầu những năm 80 và thành công rực rỡ trong nhiều phương
diện, sinh ra hàng trăm công ty làm ăn có lãi. Ở thung lũng Silicon một số
các công ty ngày nay làm ăn thành công như Cisco và Intel vốn là những