CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 286

Giờ đây mọi sự đã thay đổi. Các nhà máy chế tạo vũ khí của Nga đang
ngày càng hoạt động độc lập và rất thiếu tiền. Hoa Kỳ không thể tự ý áp đặt
cấm vận lên các công ty tư nhân Nga. Hoa Kỳ chỉ còn cách tạo những bức
tường vô hình chống lại những thương vụ vũ khí của tư nhân Nga thông
qua việc lập liên minh và lôi kéo sự ủng hộ chính thức cũng như tư nhân từ
các nước khác. Trong vụ nước Nga chuyển giao vũ khí sang Iran, Chính
phủ Clinton đã áp đặt cấm vận chống lại một trường Đại học và hai Học
viện kỹ thuật của Nga, và thuyết phục (không mấy thành công) các đồng
minh châu Âu cùng làm như vậy. Các chuyên gia tại các trường đó bị nghi
ngờ là cộng tác với Iran mà nhà nước Nga đã không thể hay không muốn
ngăn chặn việc đó. Trong Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ có thể tự thân đứng ra
ngăn chặn việc đó. Nhưng ngày nay, Hoa Kỳ phải hoạt động như một nhạc
trưởng, sử dụng một dàn giao hưởng để đối phó với vụ việc này.
Chính vì thế trong toàn cầu hóa, thách thức lớn nhất đối với Hoa Kỳ là
phân biệt những điều gì họ có thể tự cáng đáng, thông qua sự răn đe quân
sự, và những phương diện họ chỉ có thể ứng phó trong khuôn khổ một quan
hệ đồng minh. Có những nhân vật theo trường phái hoạt động độc lập trong
nền chính trị của Mỹ đã tin rằng người Mỹ có thể tự làm mọi việc; và cũng
có những người theo trường phái đa nguyên cho rằng nước Mỹ phải cộng
tác với đồng minh và những nước có khả năng thích nghi, trong vai trò
sáng lập. Nếu Hoa Kỳ không sẵn sàng hành động một mình trong một số
vấn đề, thì sẽ không có ai đi theo. Nhưng nếu người ta thấy Hoa Kỳ điều gì
cũng đứng ra tự làm, thì cũng chẳng ai đi theo.Robert Shapiro, Chủ tịch
hãng Monsanto, một công ty đã thiết lập rất nhiều liên minh trên thế giới
với nông dân, công ty giống và giới tiêu dùng thực phẩm để tận dụng giá trị
hàng hóa của họ. Ông ta nói với tôi về sự phức tạp khi tìm kiếm đối tác.
Cách nói của ông ta nhiều khi giống như của Tổng thống Hoa Kỳ đánh giá
cung cách Hoa Kỳ sẽ cứu giúp Mexico về tài chính ra sao, hay làm thế nào
để tìm liên minh trong việc đối phó với Iraq. Shapiro nói: "Thế giới của
những liên minh là một vùng đất lạ. Ai cũng có một nhận thức trong đầu
nhưng không ai biết được nó hoạt động ra sao: Làm thế nào để cân đối giữa
lợi ích riêng và chung? Ngắn hạn hay dài hạn? Nơi nào bạn muốn chia sẻ