CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 401

như từ Kiryat Gat qua sông sang cho Jordan, nơi có nhân công rẻ hơn. Và
bỗng nhiên những thợ dệt Do Thái, chưa có đủ kỹ năng để xin vào nhà máy
của Intel đang được xây dựng ở Israel, thấy công ăn việc làm của họ bị
chuyển sang Jordan - điều mà nếu không có hòa ước Israel-Jordan và toàn
cầu hóa thì không bao giờ xảy ra. Những người thợ dệt đó lo sợ rằng hòa
bình sẽ không đi đôi với việc làm cho họ, và cũng vì nhiều người trong số
họ thuộc phái Do Thái phương Đông - vậy là họ quay sang ủng hộ đảng
Shas, một đảng chính thống cực đoan, chống toàn cầu hóa trên cơ sở văn
hóa và tôn giáo, một chính đảng chỉ quan tâm tới các đức cha. Vậy là
những người thất nghiệp, kết hợp với giới có đường lối cố kết sắc tộc và
tôn giáo, thành một phong trào chống toàn cầu hóa.
Hiển nhiên là không có gì sai trái trong việc đặt xã hội của bạn lên trên một
trụ cột tôn giáo và truyền thống. Đó là những cây ô liu khiến cho xã hội gắn
bó. Không phải ai trong số những người tôn trọng những giá trị đó cũng
đều ra tham gia chủ nghĩa cực đoan. Nhưng khi chủ nghĩa cực đoan đó
không còn do những yếu tố tâm linh điều khiển mà do tâm lý chống toàn
cầu hóa điều phối thì nó thường rơi vào khuynh hướng giáo phái phân liệt,
bạo động và ly khai. Và càng rời xa thực tế, càng mất dần liên lạc thì càng
bị tụt hậu; càng tụt hậu thì càng tiếp tục rút lui và ly khai.
Nhưng cũng không cần phải là một người cực đoan Do Thái hay Hồi giáo
để muốn tham gia chống đối toàn cầu hóa bạn. Bạn chống đối có thể vì
toàn cầu hóa đã khiến bạn trở nên lạc lõng ngay trong môi trường thân
thuộc của bạn. Đây là một hiện tượng thông thường. Khi tôi sang châu Á
vào năm 1996, thì những người Australia tổ chức bầu cử. Tôi ngạc nhiên
khi thấy các vận động tranh cử ở Úc lúc đó xoay quanh chủ đề bánh quy và
áo tắm khá nhiều. Vâng, John Howrd, lúc đó là thủ lĩnh đảng Tự do, phái
bảo thủ, tố giác Paul Keating thuộc đảng Lao động đang cầm quyền, rằng
trong khi hăng say thúc đẩy nước Úc hội nhập với kinh tế toàn cầu và đầu
tư nước ngoài, đã tạo ra một tình huống trong đó các công ty thân thuộc của
đất nước bị các tập đoàn của nước ngoài vào sáp nhập và người nước ngoài
đang vào nắm quyền quản lý. Howard tố giác rằng người Úc đang mất dần
những biểu trưng dân tộc, bản sắc và chủ quyền vào tay thị trường, dẫu cho