vẫn là nước lỏng; và về lý thuyết thì khi “đóng băng”, bitmut cũng nổi lên
như vậy. Điều này cho nó tính chất gần như độc nhất vô nhị trên bảng tuần
hoàn (vì mật độ phân tử của chất rắn hầu như luôn lớn hơn chất lỏng). Hơn
nữa, “băng” bitmut hẳn là sẽ tuyệt đẹp. Nó đã thành vật trang trí mặt bàn
làm việc và đồ trưng bày yêu thích của các nhà khoáng vật học và người
đam mê nguyên tố vì có thể tạo thành tinh thể xoắn ốc phức tạp màu cầu
vồng. Bitmut mới “đóng băng” sẽ trông như những bức vẽ đầy màu sắc của
M. C. Escher
1
.
1
. M. C. Escher (1898-1972): họa sĩ người Hà Lan nổi tiếng với các tác
phẩm tranh, mộc bản có kiến trúc phi lý. (BTV)
Bitmut còn giúp các nhà khoa học thăm dò cấu trúc sâu bên trong của chất
phóng xạ. Trong nhiều thập kỷ, các nhà khoa học không thể giải quyết được
sự xung đột trong các tính toán về việc liệu một số nguyên tố nhất định có
tồn tại mãi mãi hay không. Vì vậy, vào năm 2003, các nhà vật lý ở Pháp đã
đặt các tấm chắn kín quanh một mẫu bitmut nguyên chất nhằm ngăn tác
động từ bên ngoài và lắp máy dò xung quanh nhằm xác định chu kỳ bán rã
(thời gian cần thiết để số lượng nguyên tử trong mẫu giảm đi 50%). Chu kỳ
bán rã là một phép đo phổ biến với nguyên tố phóng xạ. Nếu 50 kg nguyên
tố phóng xạ X mất 3,14159 năm để giảm đi 25 kg thì chu kỳ bán rã của nó là
3,14159 năm. Sau 3,14159 năm nữa, bạn còn 12,5 kg. Lý thuyết dự đoán
rằng bitmut sẽ có chu kỳ bán rã 20 tỷ tỷ năm, lớn hơn tuổi của vũ trụ rất
nhiều. (Ta phải bình phương tuổi của vũ trụ lên thì mới thu được một con số
xêm xêm với chu kỳ bán rã của bitmut). Thí nghiệm của người Pháp cũng
chẳng khác gì vở kịch Chờ đợi Godot phiên bản đời thực
1
. Nhưng thật đáng
kinh ngạc, nó đã hiệu quả. Các nhà khoa học Pháp đã thu thập đủ lượng
bitmut và cũng đủ kiên nhẫn để chứng kiến một số nguyên tử phân rã. Kết
quả này chứng minh bitmut không phải là nguyên tố bền vĩnh cửu nặng
nhất, chỉ là nó sẽ sống đủ lâu để trở thành kẻ cuối cùng bị tuyệt chủng.
1
. “Chờ đợi Godot” là vở kịch trứ danh của nhà viết kịch đoạt giải Nobel
Samuel Beckett. Tác phẩm nói về hai người đàn ông chờ đợi một người mà
