không mang mũi bạc, mà mang mũi đồng nhẹ và rẻ tiền hơn.* (Hoặc có thể
ông đã thay mũi tùy theo người mà mình sẽ gặp, giống như thay bông tai.)
Nhưng dù là đồng hay bạc thì ý nghĩa của câu chuyện cũng không khác
nhiều. Mặc dù cả hai “phương thuốc dân gian” này đã không còn được sử
dụng từ lâu, nhưng khoa học ngày nay đã xác nhận rằng các nguyên tố này
có khả năng diệt khuẩn. Bạc quá đắt để sử dụng hằng ngày, nhưng ống đồng
là tiêu chuẩn an toàn không thể thiếu trong các tòa nhà ngày nay. Đồng bắt
đầu sự nghiệp vì sức khỏe cộng đồng vào khoảng tháng bảy năm 1976, khi
một bệnh dịch bùng phát từ một khách sạn ở Philadelphia. Vi khuẩn chưa
từng thấy này len lỏi theo đường thông khí ẩm ướt của hệ thống điều hòa
không khí, sinh sôi và theo luồng khí lạnh tràn qua các khe điều hòa. Chỉ
trong vài ngày, hàng trăm người tại khách sạn đã bị “cúm” và có 34 người
thiệt mạng. Khi ấy, khách sạn này đang cho một nhóm cựu binh lê dương
Mỹ (American Legion) thuê trung tâm hội nghị; nên dù không phải mọi nạn
nhân đều là lính nhưng bệnh này vẫn được gọi là bệnh Lê dương
(Legionnaires).
Các đạo luật được đưa ra nhằm đối phó bệnh dịch yêu cầu làm sạch hệ thống
ống nước và điều hòa không khí. Đồng đã chứng minh rằng nó là cách đơn
giản nhất và rẻ nhất để cải thiện tình hình. Nếu vi khuẩn, nấm hoặc tảo di
chuyển trên một thứ làm bằng đồng, chúng sẽ hấp thụ các nguyên tử đồng.
Sự trao đổi chất của các tế bào đã hấp thụ đồng sẽ bị phá vỡ (tế bào người
không bị ảnh hưởng) và giết chết vi khuẩn sau vài giờ. Hiệu ứng “tự khử
trùng” (oligodynamic) này giúp kim loại ít vi trùng hơn gỗ hay nhựa. Đây là
lý do chúng ta có các tay nắm cửa bằng đồng và thanh chắn kim loại ở nơi
công cộng. Nó cũng giải thích lý do tại sao hầu hết đồng xu được xử lý cẩn
thận ở Mỹ lại chứa tới 90% đồng hoặc được tráng đồng* (như đồng xu một
cent). Ống đồng trong hệ thống điều hòa cũng giúp làm sạch những vi khuẩn
khó chịu ẩn nấp ở đó.
Vanadi (nguyên tố thứ 23) cũng có hiệu quả sát khuẩn tương tự nhưng kém
hơn đôi chút. Nó còn có tác dụng phụ khá kỳ lạ ở nam giới: vanadi là chất
