Khả năng kết hợp hạn chế cùng khả năng tăng tốc phản ứng của chất xúc tác
gắn rodi đồng nghĩa với việc Knowles chỉ còn phải thực hiện một phần nhỏ
của quá trình khó khăn là tạo ra chất xúc tác rodi có thủ tính, và vẫn thu
được nhiều nhiều phân tử thuận đúng bên.
Đó là năm 1968 và công cuộc tổng hợp thuốc hiện đại cũng bắt đầu vào thời
điểm này – thời điểm mà sau này đã đem lại cho Knowles giải Nobel Hóa
học năm 2001.
Loại thuốc mà Knowles tạo ra nhờ rodi chính là levo-
dihydroxyphenylalanin (còn gọi là L-dopa) lừng danh trong cuốn sách
Awakenings (tạm dịch: Thức tỉnh) của Oliver Sacks. Theo đó, L-dopa đã
đánh thức 80 bệnh nhân bị Parkinson nặng sau khi mắc bệnh viêm não rối
loạn hôn mê (encephalitis lethargica) vào những năm 1920. Tất cả đã bị
“cách ly” khỏi cuộc sống thường nhật. Nhiều người mê man suốt bốn thập
kỷ, số khác thì căng trương lực liên tục. Sacks mô tả họ là “những người
hoàn toàn thiếu năng lượng, động lực, sự chủ động, khẩu vị hay ham muốn
[…] chẳng khác gì hồn ma vất vưởng thụ động hay ngọn núi lửa đã tắt.”
Năm 1967, một bác sĩ đã thành công lớn trong việc điều trị Parkinson bằng
L-dopa – tiền chất của dopamine trong não. (Giống như prontosil của
Domagk, L-dopa cần được tác động về mặt sinh học trong cơ thể.) Chỉ có
điều, các phiên bản thuận phải và thuận trái của chúng rất khó phân tách và
thuốc có giá gần 10.000 đô la Mỹ mỗi kilogram. Theo Sacks ghi lại thì “giá
của L-dopa bắt đầu giảm mạnh vào cuối năm 1968” – điều này hệt như một
phép màu, dù không biết được nguyên nhân. Nhờ đột phá của Knowles cởi
trói, Sacks bắt đầu điều trị cho bệnh nhân bất động do căng trương lực của
mình ở New York không lâu sau đó. Và “vào mùa xuân năm 1969, những
‘ngọn núi lửa đã tắt’ này lại thức tỉnh theo cách không ai ngờ được”.
Núi lửa là một phép ẩn dụ chính xác, vì thuốc có tác dụng phụ. Một số
người trở nên tăng động với suy nghĩ dồn dập, số khác gặp ảo giác hoặc cắn
xé mọi thứ. Nhưng họ hầu như đều thích sự hưng phấn L-dopa mang lại hơn
