CHIẾC THÌA BIẾN MẤT - Trang 39

Cụ thể, cacbon tạo thành xương sống của amino axit. Các amino axit nối
chuỗi với nhau để tạo nên protein. (Protein của virus khảm thuốc lá gồm 159
amino axit.) Do thường phải đếm rất nhiều amino axit, nên các nhà hóa sinh
phân loại chúng với một quy tắc ngôn ngữ đơn giản. Họ xén “ine” (như
“serine” hoặc “isoleucine”) của amino axit trong tiếng Anh và đổi thành “yl
để phù hợp với cách đọc thông thường (“seryl” hoặc “isoleucyl”). Đọc theo
đúng thứ tự, đuôi “yl” sẽ mô tả chính xác cấu trúc của protein. Cũng như
người bình thường đoán được ý nghĩa của từ ghép “hộp diêm”, các nhà hóa
sinh trong những năm 1950 và đầu những năm 1960 đã dùng cách mới này
làm danh pháp chính thức cho các phân tử như “acetyl…serine” để tái tạo
được toàn bộ chỉ nhờ cái tên. Hệ thống này rất chính xác, chỉ là nghe mắc
mệt. Trong lịch sử, xu hướng ghép từ phản ánh ảnh hưởng mạnh mẽ của
nước Đức và thói cuồng ghép từ của tiếng Đức trong hóa học.

Nhưng tại sao các amino axit lại xâu chuỗi được với nhau? Đó là do vị trí
của cacbon trên bảng tuần hoàn, và nhu cầu cần lấp đầy tám electron ở mức
năng lượng ngoài cùng (quy tắc bát tử) của nó. Trong thang đo cường độ
liên kết, các amino axit liên kết không quá chặt chẽ. Một đầu của amino axit
có các nguyên tử oxy, đầu kia là nitơ, còn phần thân chính ở giữa chứa hai
nguyên tử cacbon. (Chúng cũng chứa hydro và một nhánh phụ có thể chứa
tới 20 phân tử khác nhau, nhưng ta không cần quan tâm.) Cacbon, nitơ và
oxy đều muốn có tám electron ở lớp ngoài cùng, nhưng oxy lại dễ đạt được
điều này hơn hai nguyên tố còn lại. Oxy (nguyên tố thứ tám) có tổng cộng
tám electron. Hai electron thuộc mức năng lượng thấp nhất được lấp đầy đầu
tiên. Vì còn sáu electron ở mức ngoài nên oxy luôn tìm thêm hai electron
nữa. Hai electron không quá khó tìm: oxy hung hăng có thể đề ra luật chơi
và bắt nạt các nguyên tử khác. Nhưng bài toán tương tự cho thấy cacbon tội
nghiệp (nguyên tố thứ sáu) còn bốn electron sau khi lấp đầy mức năng lượng
đầu tiên, nên nó cần thêm bốn electron để có đủ tám. Điều này khó hơn,
khiến cacbon có tiêu chuẩn liên kết rất thấp. Nó bám vào hầu hết mọi thứ.

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.