hơn là với bo và nitơ (hai nguyên tố nằm cạnh cacbon trên cùng hàng
ngang). Nguyên do thì đã rõ. Cacbon là nguyên tố thứ sáu, silic là nguyên tố
thứ mười bốn và khoảng cách bằng tám (lại là bát tử) không phải ngẫu
nhiên. Với silic, hai electron lấp đầy mức năng lượng đầu tiên và tám
electron lấp đầy mức thứ hai. Bốn electron còn dư khiến silic lâm vào tình
trạng tương tự cacbon. Tuy nhiên, cũng nhờ đó mà nó có tính linh hoạt như
cacbon. Do tính linh hoạt của cacbon liên quan trực tiếp đến khả năng hình
thành sự sống của nó, nên khả năng bắt chước cacbon đã biến silic thành nơi
gửi gắm giấc mơ của nhiều thế hệ người hâm mộ khoa học viễn tưởng thích
thú với các dạng sống khác (ngoài vũ trụ) không tuân theo quy tắc trên Trái
Đất. Đồng thời, phả hệ cũng không phải là định mệnh vì con trẻ không bao
giờ giống hệt cha mẹ mình. Tuy có liên hệ mật thiết nhưng cacbon và silic
vẫn là các nguyên tố riêng biệt và tạo thành các hợp chất riêng biệt. Và
không may cho những người hâm mộ khoa học viễn tưởng, silic không thể
làm được những điều kỳ diệu như cacbon.
Thật kỳ lạ, ta có thể tìm hiểu về các hạn chế của silic nhờ phân tích một từ
dài kỷ lục khác, cũng dài lố bịch y như protein cấu thành từ cacbon gồm
1.185 chữ cái ở trên. Thực ra, protein đó có một cái tên khá “khuôn mẫu”,
chỉ thú vị vì nó lạ mà thôi (như cách tính số π đến hàng ngàn tỷ chữ số sau
dấu phẩy). Ngược lại, từ không chuyên ngành dài nhất trong Từ điển tiếng
Anh Oxford là “pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis” dài 45 chữ
cái – là tên một căn bệnh có từ “silic” ở lõi. Các nhà ngôn ngữ học chơi chữ
gọi pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis là “p45”, nhưng giới y
khoa vẫn hoài nghi về việc p45 có phải một căn bệnh thực sự hay không, vì
nó chỉ là một biến thể của bệnh phổi nan y pneumonoconiosis (p16). Bệnh
p16 có biểu hiện giống viêm phổi và nguyên nhân là do hít phải amiăng. Hít
phải silic dioxit (thành phần chính của cát và thủy tinh) cũng có thể bị p16.
Công nhân xây dựng phun cát cả ngày và công nhân làm việc ở xưởng chất
cách nhiệt hít phải bụi thủy tinh thường bị bệnh p16. Nhưng vì silic dioxit
(SiO
2
) là khoáng chất phổ biến nhất trong vỏ Trái Đất nên còn một nhóm
khác cũng dễ bị ảnh hưởng: những người sống gần núi lửa đang hoạt động.
