ủng hộ. Chẳng bao lâu Hồ Chí Minh sẽ nhận được sự giúp đỡ cụ thể.
Tướng Pháp Eugène Mordant chỉ huy lực lượng Pháp ở Đông Dương
từ năm 1940. Năm 1942, ông bỏ sang hàng ngũ người Pháp tự do của tướng
De Gaulle nhưng vẫn được giao nhiệm vụ ở lại Đông Dương để chỉ huy
quân Pháp ở đây và chuẩn bị đón quân Đồng minh đổ bộ. Mordant không
phải là con người kín đáo, nên chẳng bao lâu người Nhật đã phát hiện ra và
nắm được kế hoạch của ông. Họ kiểm soát chặt chẽ những hoạt động của
ông. Tháng 8/1944, De Gaulle bổ nhiệm Mordant làm Tổng đại diện ở Đông
Dương và Toàn quyền Decoux thấy rõ mình bị tước bỏ mọi quyền hành thực
tế.
Người Nhật tổ chức lại lực lượng thống trị để bám giữ pháo đài của
mình ở Đông Dương. Họ thay quân đồn trú ở các trại lính Nhật có mặt khắp
nơi bằng những lực lượng ưu tú của quân đoàn 38 quân đội Hoàng gia do
trung tướng Yuitsu Tsuchihashi chỉ huy. Từ tháng 12/1944 Yuitsu đã yêu cầu
được phép hành động chống lại Mordant và các lực lượng Pháp ở Việt Nam.
Cấp trên trả lời chưa đến lúc phải hành động.
Trong tháng 1 và tháng 2/1945, Mordant ra lệnh cho quân Pháp rời
khỏi doanh trại và điều động họ lên vùng rừng núi phía bắc Bắc Kỳ. Ông
cho rằng, trong trường hợp Nhật tấn công, quân Pháp sẽ không mắc bẫy, ở
miền núi có thể tổ chức du kích đánh Nhật. Thêm nữa, Mordant còn làm
người Nhật tức giận vì không chịu giao cho Nhật chín phi công Mỹ bị bắn
rơi và có lẽ đang trong tay người Pháp. Mordant cũng trù tính một cuộc
hành quân chống lại du kích Việt Minh bắt đầu từ ngày 10/3.
Người Nhật không chờ được nữa. Ngày 9/3 quân Nhật tước bỏ mọi
quyền hành của Pháp, bắt giam các quan chức dân sự và quân sự của Pháp
trong đó có cả tướng Mordant. Những người có cảm tình với De Gaulle đều
bị lùng bắt và thẩm vấn. Nhiều sĩ quan và đơn vị quân đội bị tước vũ khí.
Thật là trớ trêu của lịch sử, Pháp bị cầm tù tại chính thuộc địa của họ.
Khoảng 12.000 quân Pháp đang hành quân dã chiến ở vùng rừng núi phía
