người chỉ huy quân sự của Việt Minh. Người ta nói rằng nếu Pháp chỉ kiên
trì thêm chút nữa là có thể thay đổi cục diện của lịch sử. Rút cục tiếng giày
đinh xa dần, Hồ Chí Minh và Võ Nguyên Giáp cuối cùng đã luồn rừng và đi
thoát về nơi an toàn.
Trong khoảng thời gian một ngày, Võ Nguyên Giáp chỉ đạo cuộc phòng
thủ khu căn cứ chọn phương án tập trung quân sự áp đảo đánh quân nhảy dù
trước. Chiều hướng trận đánh phát triển bất lợi cho quân Pháp. Bị các đơn vị
Việt Minh đông hơn bao vây, quân Pháp nhanh chóng rơi vào thế tuyệt
vọng. Võ Nguyên Giáp ra lệnh cho bộ đội chặt gọng kìm phía nam đồng thời
đánh mạnh gọng kìm phía bắc, khiến chúng tiến quân rất chậm và vất vả.
Công binh Việt Minh hạ cây chắn ngang đường, phá hủy cầu cống, băm
nát đường sá, chôn mìn đắp ụ cản các cuộc phục kích, làm tê liệt nhiều đoàn
xe cơ giới và xe bọc thép của Pháp. Bộ đội Việt Minh còn nấp sau các hốc
đá, bụi cây bắn tỉa chia cắt các đội hình, bao vây, tiêu diệt từng toán quân đi
lẻ của Pháp như ở bên kia Na Sầm, qua đèo Dứa, Lũng Phầy gần Đông Khê,
đèo Tunnel (Đường hầm) đến tận Cao Bằng, rồi ở phía tây về mạn Nguyên
Bình, phía nam đến tận Phủ Thông, tất cả trên 220 km, chỗ nào cũng có
phục kích. Võ Nguyên Giáp còn ra lệnh cho bộ đội chặn địch ở Phủ Thông,
cách Bắc Cạn về phía bắc 16 km. Mãi đến ngày 16/10/1947, một trung đoàn
bộ binh cơ giới Maroc mới tiếp ứng được với quân dù của Valluy ở Bắc Cạn.
Gọng kìm phía nam nhờ đoàn tàu chở quân ngược sông Lô và rẽ sang
sông Gâm rồi lên bộ cũng bị dậm chân tại chỗ ở nhiều nơi, mãi đến ngày
19/10 mới gặp được quân dù và quân gọng kìm phía bắc đến cứu. Hai gọng
kìm dồn làm một, quân Pháp rút khỏi Việt Bắc. Mặc dù Valluy không dám
tuyên bố hủy bỏ cuộc hành binh Lea trước ngày 8/11 nhưng mọi cố gắng
đều là công dã tràng, không đạt được một mục tiêu nào. Người Pháp rút ra
từ cuộc phiêu lưu nhiều bài học quý báu nhưng Võ Nguyên Giáp còn học
được nhiều hơn thế. Võ Nguyên Giáp sẽ hoàn chỉnh việc phòng thủ cơ quan
đầu não, triệt để giữ bí mật, luôn luôn di chuyển để không bao giờ bị máy
bay địch bắn phá trong cuộc kháng chiến chống Pháp và sau này trong chiến
