“Trở thành nhà cách mạng”
Người lính già ngồi ở hàng ghế sau, trên chiếc ôtô cũ kỹ sản xuất từ
thời Liên Xô (cũ), đưa mắt nhìn ra ngoài qua ô cửa kính khi người lái xe đi
chậm lại vì những ổ gà trên con đường lầy lội. Mặt ông bình thản, không lộ
chút cảm giác khó chịu nào vì đường xấu, tâm trí ông dường như đắm chìm
vào kí ức. Vị cựu Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp đang trở lại Pắc Bó, một
địa điểm vùng cực bắc Việt Nam, chỉ cách biên giới Trung Quốc vài cây số.
Đây là nơi lần đầu tiên, chính ông và Hồ Chí Minh cùng làm việc với nhau
vào thời kỳ đất nước còn phải đấu tranh giải phóng khỏi ách thống trị của đế
quốc Pháp. “Những kí ức đó”, sau này ông viết, “không thể phai mờ”.
Sau chuyến đi xa khỏi biệt thự rộng rãi ở Hà Nội, ông nghỉ lại một đêm
tại thị xã Cao Bằng nhỏ bé. Người ta nghe thấy ông phàn nàn với giọng nhỏ
nhẹ. Ngày ngắn, chóng tối, đường xấu xe đi chẳng được bao nhiêu, chứ nếu
không có lẽ chuyến đi dễ chịu biết mấy! Buổi sáng lúc mọi người chuẩn bị
lên đường, sương mù mùa đông hãy còn phủ kín các triền núi cao, xe tới
Hòa An mà sương mù vẫn chưa tan hết. Giống như những kim tự tháp, các
dãy núi đá vôi vượt lên khỏi làn sương mù nhô lên trời cao.
Vị tướng già ngước mắt nhìn lên phong cảnh xung quanh. Ông kể lại:
“Có thể nói tôi thuộc từng ngọn núi, từng con thác, dòng sông, thị trấn xóm
làng vùng này. Phía trước là Phia But, ngọn núi cao nhất. Trên đỉnh có một
cái hồ tự nhiên. Theo truyền thuyết từ lâu lắm rồi có một nàng tiên giáng
trần đã đến tắm ở đây. Không may, người hạ giới nhìn thấy và nàng tiên
không thể quay về trời. Hàng năm trong mùa mưa, khi nước xuống, người
dân trong vùng quả quyết đã nhìn thấy một cô gái đẹp tuyệt trần cưỡi ngựa
tay cầm quạt”.
