đình hòa quyện với nhau. Đồng thời Giáp cũng học lịch sử, địa lý, văn
chương, số học và vạn vật. Ban đầu học địa lý chủ yếu là địa lý Việt Nam,
sau đó lên lớp ba mới dần dần học địa lý các nước bên ngoài biên giới Việt
Nam.
Về lịch sử Giáp thấm nhuần các bài học về cuộc đời các anh hùng trong
quá khứ: Lê Lợi chống quân Minh năm 1428, Trần Hưng Đạo đánh quân
Mông - Nguyên năm 1283 và 1287, Phan Đình Phùng tham gia phong trào
Cần Vương, Lý Thường Kiệt dẫn quân đánh Chiêm Thành năm 1069 rồi
tiến hành chiến tranh chống Tống, Nguyễn Huệ chống nhà Thanh xâm lược
miền Bắc rồi lên ngôi lấy hiệu là Quang Trung… Từ bậc tiểu học cậu bé
Giáp đã biết và rất tự hào về các câu chuyện của cha ông trong quá khứ. Cậu
biết được có nhiều hoàng đế Việt Nam đã kêu gọi toàn dân dốc lòng, dốc sức
chống giặc ngoại xâm. Cậu rất am hiểu những bài học đó.
Lên 8 tuổi học xong bậc tiểu học ở trường làng An Xá, Giáp được ông
Cửu Nghiêm xin cho vào học trường tổng trong thị trấn Đại Phong gần làng.
Giáp học ở trường tổng hai năm, tương đương với lớp bốn, lớp năm sau này.
Lên 9 tuổi Giáp học trường huyện, đến năm 11 tuổi bắt đầu vào trường tỉnh.
Năm 1923, 12 tuổi Giáp thi lấy chứng chỉ tốt nghiệp bậc tiểu học. Đối
với một thiếu niên Việt Nam hồi ấy đạt đến trình độ học vấn đó không dễ
dàng chút nào, vì các nhà cầm quyền Pháp hạn chế việc mở trường học và
muốn duy trì nạn mù chữ để họ dễ cai trị. Năm sau, Giáp dự thi vào trường
học tại Huế nhưng bị trượt. Những ngày tháng tiếp theo, Giáp miệt mài học
ôn hy vọng đỗ vào kỳ thi tuyển thứ hai. Quả nhiên trong kỳ thi thứ hai năm
1925 Giáp đỗ với kết quả xuất sắc, xếp hạng nhì trong tổng số thí sinh trúng
tuyển.
Ông Cửu Nghiêm được một người bạn là cố đạo René Morinot, một
cha xứ rất được kính trọng trong vùng, nhiệt tình giúp đỡ Giáp trong những
ngày xa nhà học tại Huế. Hai ông bà Cửu Nghiêm rất sung sướng có con học
trường Quốc học Huế, trường học bằng tiếng Pháp và là vườn ươm những
