Theo đề nghị của Lê Duẩn, Võ Nguyên Giáp dẫn đầu phái đoàn Việt
Nam trong chuyến viếng thăm hai nước Cu Ba và Algeria. Ngoài thời gian
sống ở mấy tỉnh biên giới nam Trung Quốc trong chiến tranh thế giới, sang
Liên Xô năm 1967 khi ông đi dự lễ kỷ niệm 50 năm Cách mạng tháng Mười
và cuộc đi nước ngoài mới đây để chữa bệnh, Võ Nguyên Giáp ít đi nước
ngoài nhất trong số các nhân vật lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Ông đã suy
nghĩ rất nhiều về lịch sử và văn hóa các nước khác nhưng từ lâu ông bỏ hy
vọng đi nước ngoài dài ngày. Ông chấp nhận đề nghị của Lê Duẩn dẫn đầu
đoàn đại biểu Việt Nam. Phái đoàn của ông đã đi đến La Havane, thứ Hai
ngày 15/12/1975 dự Đại hội lần thứ I Đảng Cộng sản Cu Ba. Trước khi rời
Cu Ba, ông thăm các trường học, các bảo tàng, một nhà máy phân bón.
Ông đặt hoa tại đài tưởng niệm Jose Marti, có hai buổi hội đàm dài với
Raul Castro, phát biểu tại các cuộc mít tinh của các sĩ quan quân đội và
những người hoạt động chính trị.
Võ Nguyên Giáp và đoàn tuỳ tùng bay tiếp sang Algeria theo lời mời
của Houari Boumedie - Chủ tịch Hội đồng Cách mạng, Chủ tịch nước Cộng
hòa Dân chủ và Nhân dân Algeria.
Võ Nguyên Giáp kể lại một sự việc: trong buổi lễ kỷ niệm Ngày độc
lập của Algeria bỗng nhiên ông thấy trước mặt là Zbigniew Brzezinski, sắp
làm cố vấn anh ninh quốc gia của Tổng thống Mỹ Jimmy Carter. “Mặc dù
không có nhiều thì giờ để nói chuyện, chúng tôi đã chào hỏi nhau”.
Brzezinski đã tỏ lòng khâm phục đối với nhân dân Việt Nam dũng cảm và
đặt nhiều câu hỏi với Võ Nguyên Giáp về chiến lược quân sự. “Ngài hãy nói
với người Mỹ là chiến lược của Giáp là chiến lược hòa bình, độc lập và tự
do,” ông nói với Brzezinski. “Người Việt Nam biết thế nào là chiến tranh.
Người ta đã buộc chúng tôi phải tham gia chiến tranh và chúng tôi đã phải
phát động chiến tranh để tự bảo vệ. Đó là một cuộc chiến mà chúng tôi bắt
buộc phải làm, chúng tôi là dân tộc yêu chuộng hòa bình nhất thế giới.”
Chắc hẳn đó không phải là câu trả lời mà Brzezinski chờ đợi. Ngày 21/1 cả
đoàn của Võ Nguyên Giáp quay về Hà Nội.
