có phương diện quân chúng ta. Cấp trên còn tính là Clai-xtơ đang đột nhập
tới Ta-gan-rốc, uy hiếp Rô-xtốp, quân thù đã ở sát Mát-xcơ-va và Lê-nin-
grát. Nếu như hồi tháng Chín, trên phần lớn các hướng chiến lược còn
tương đối yên tĩnh và Đại bản doanh còn dám chiến đấu giữ Đni-ép-rơ và
Ki-ép bằng cách lấy bớt lự lượng dự bị của các phương diện quân khác, thì
hiện nay, khi kẻ thù đã ở cửa ngõ Mát-xcơ-va và bên cổng Cáp-ca-dơ, Đại
bản doanh không những không thể chi viện cho chúng ta, mà sẽ còn yêu
cầu chúng ta chuyển cho Đại bản doanh một phần lực lượng của mình.
Trong khi đó, phương diện quân chúng lại trải ra trên một vòng cung lớn,
nên chặn địch ngày một thêm khó khăn. Nếu bọn phát-xít lại chuyển xe
tăng của Gu-đê-ri-an và Clai-xtơ vào sau lưng phương diện quân của chúng
ta thì tình hình sẽ ra sao? Chúng ta sẽ không còn lực lượng để chỉnh đốn lại
tình hình. Chính vì vậy, bây giờ Mát-xcơ-va không thể mạo hiểm và phải
cho bộ đội ta rút.
Chúng tôi đứng bên tấm bản đồ lớn khá lâu, đánh dấu những tuyến giữa,
các hướng và các dải rút lui của các tập đoàn quân. Xong rồi Bô-đin nhận
xét:
– Đồng chí thấy không, hình thái chiến dịch – chiến lược của ta sẽ thuận
lợi hơn nhiều: chúng ta sẽ có khả năng rút một lực lượng lớn làm lực lượng
dự bị, sẽ khôi phục được liên lạc chặt chẽ với các phương diện quân bạn,
chúng ta có thể chi viện nhiều hơn cho các đơn vị đang chiến đấu ở cửa ngõ
Mát-xcơ-va, vì khi rút sang phía Đông, tuyến phòng ngự của ta được
chuyển lên phía Bắc khá nhiều.
Bô-đin cho biết, từ ngày mai, bộ đội Phương diện quân Nam lại thuộc
quyền Nguyên soái Ti-mô-sen-cô. Hiện nay, bộ tham mưu phương diện
quân chúng ta đồng thời làm cả nhiệm vụ của bộ tham mưu bộ đội toàn
hướng Tây – Nam. Chúng tội buộc phải nghĩ đến cả phương diện quân bạn
– Phương diện quân Nam.
Kể từ nay đến lúc bắt đầu rút quân chỉ còn gần một ngày rưỡi. Trong thời
gian ngắn ngủi đó, cần phải tiến hành toàn bộ việc tổ chức cơ động phức
tạp cho một đội quân lớn như thế. Tôi đã nói rằng ai cho việc rút lui là một
