về biên giới lãnh hải, căn cứ vào lằn ranh tuần tiễu cũ của hải quân Việt
nam cộng hoà. Cũng như trong trường hợp tranh chấp với Trung hoa về
Trường Sa, Việt nam lại nêu lý do là vì chú tâm vào chiến tranh lúc đó nên
đã không chú trọng nhiều đến vấn đề biên giới. Một lần nữa, Campuchia lại
tìm thấy một lý do để nghi kỵ về tham vọng đất đai của Việt nam, dù quốc
gia hay cộng sản. Những nạn rứt đã không thể hàn gắn một cách hoà bình.
Hai chính quyền cộng sản đành phải tìm cách củng cố thế lực theo những
đường lối riêng biệt của mình.
Sau những thất bại ngoại giao với hai lân bang cộng sản, Việt nam cảm
thấy bị cô lập, họ bắt đầu thay đổi chính sách đối với các quốc gia ASEAN
trong vùng. Mới hơn một năm trước, sau chiến thắng ngày 30-4, Việt nam
đã đối xử với những nước trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á hay
ASEAN một cách khinh miệt, coi những nước này như tay sai hay chư hầu
của đế quốc. Hiệp hội này gồm các quốc gia Malaysia, Thái lan, Singapore,
Phillipines, Indonesia và sau này thêm Brunei, được thành lập năm 1967,
đã ít nhiều giúp đỡ Nam Việt nam trong chiến tranh. Sau khi Nam Việt nam
bị đánh bại, thấy Hoa kỳ không thể được coi như một đồng minh đáng tin
cậy, các nước kể trên nhận thấy chỉ nên trông cậy vào sức mình, kể cả về
quốc phòng cũng như kinh tế. Kết quả là họ đã đạt được những thành quả
kinh tế tốt đẹp đến nỗi được gọi là “phép lạ”. Hơn một năm sau chiến
thắng, nhận thức được nền kinh tế èo một của mình so với các nước lân
bang, đồng thời đang hy vọng có thể nhận được viện trợ từ các nước trong
phe tự do, tháng 7-1976, Việt nam cử Phan Hiền đi viếng thăm thân hữu
Phillipines, Malaysia, Singapore, Indonesia và Miến Điện. Phan Hiền đã tỏ
ra rất mềm dẻo. Khi bị hỏi về những lời công kích những nước này trước
kia của Việt nam, trên báo chí cũng như trên đài phát thanh, Phan Hiền đổ
lỗi một cách gượng gạo là đó là ý kiến của những nhà báo chứ không phải
lập trường chính phủ.
Những tháng cuối năm 1976 được coi như đỉnh cao cho những tham vọng
của những lãnh tụ cộng sản Việt nam. Những cao vọng đó được thể hiện
trong đại hội Đảng cộng sản lần thứ tư vào tháng 12-1976, trong đó, họ đặt
ra những kế hoạch vĩ đại dựa trên những mơ mộng về phép lạ của chủ