Hoàng Dung
Chiến tranh Đông dương 3
P6
Những cố gắng thiết lập ngoại giao với Hoa kỳ của Việt nam và Trung
hoa
Sau mấy chục năm chiến tranh và thù hận, nước “đầu sỏ tư bản” Hoa kỳ
dần dần trở nên một mục tiêu thiết yếu để thiết lập quan hệ ngoại giao cho
cả hai nước Trung hoa và Việt nam. Theo thời gian và hoàn cảnh lịch sử,
ưu tiên để bình thường hoá ngoại giao với Hoa kỳ của cả hai nước ngày
càng trở nên cấp bách, nhất là trong năm 1978. Đối với Trung hoa, Hoa kỳ
đã là kẻ thù số một trong trận chiến tranh Triều tiên. Năm 1958, sau sự rạn
nứt Nga - Hoa, Liên xô trở nên kẻ thù chính, Hoa kỳ xuống hàng thứ hai.
Quan hệ với Hoa kỳ cởi mở hơn một chút sau chuyến viếng thăm Trung
hoa của Tổng thống Nixon, nhưng giữa hai nước vẫn còn có một khó khăn
căn bản là Đài toan. Tới năm Tổng thống Carter đắc cử, lập trường của Hoa
kỳ về vấn đề Đài loan ngày càng mềm dẻo, cùng lúc với khuynh hướng
thực tiễn của Đặng Tiểu Bình “dù mèo trắng hay mèo đen, cứ bắt được
chuột là mèo tốt”, cũng ngày càng hoà giải hơn.
Lúc mới đầu, triển vọng bang giao của Hoa kỳ với Việt nam tương đối tốt
đẹp hơn là đối với Trung hoa, vì giữa hai nước, không có một khó khăn gay
go nào như vấn đề Đài loan. Lúc đó, vấn đề những người mất tích trong
chiến tranh chưa phải là một đề tài thời sự lớn, và ngay sau khi nhận chức,
Tổng thống Carter đã muốn thiết lập ngoại giao bình thường với Việt nam.
Do óc chủ quan, thiển cận và sự kiêu căng, các lãnh tụ Việt nam đã để mất
cơ hội và làm tiêu tan thiện chí của Tổng thống Carter, khiến cho trong một
khoảng thời gian dài hơn mười năm sau, Việt nam đã là một trong những
nước cô lập về ngoại giao nhất thế giới và có một nền kinh tế yếu kém nhất
trong vùng Đông Nam Á.
Đầu năm 1976, nhân dân Mỹ đang mệt mỏi và thất vọng vì chiến tranh Việt
nam và vụ Watergate nên đã bầu Carter, một Tổng thống ngoan đạo, trong
sạch, nhiều thiện chí. Carter nghĩ rằng những ám ảnh về chiến tranh trong
