CHIẾN TRANH ĐÔNG DƯƠNG 3 - Trang 72

trước toà nên FBI đã có thể đưa cả hai ra toà. Cả hai đều vào tù. Đại sứ Việt
nam tại Liên hiệp quốc là Đinh Bá Thi bị trục xuất. Trong hoàn cảnh đó,
cuộc họp lần thứ tư giữa Holbrook và Phan Hiền bị bãi bỏ. David Trương
sau khi ở tù đi định cư ở Hoà Lan, còn Đinh Bá Thi bị chết một cách ám
muội ở Việt nam. Vụ án David Trương đã xảy ra vào một thời điểm không
may cho những dự tính của Việt nam. Đầu năm 1978, Trung ương Đảng
cộng sản Việt nam họp tại Sài gòn, thấy rằng việc đương đầu với Trung hoa
là điều không thể tránh và đã quyết định dùng biện pháp mạnh đối với
Campuchia. Nhưng muốn đương đầu với Trung hoa, Việt nam phải liên
minh về quân sự với Liên xô. Và trước khi công khai ký hiệp ước hỗ tương
phòng thủ với Liên xô, Việt nam thấy cần phải trấn an những nước Đông
Nam Á và thiết lập ngoại giao được với Hoa kỳ.
Một năm qua đi sau đại hội đảng lần thứ tư, Việt nam không còn nuôi ảo
tưởng gì về số tiền trên ba tỉ bồi thường chiến tranh nữa, mà đã nhận ra
rằng có được quan hệ ngoại giao với Hoa kỳ sẽ có lợi về nhiều mặt. Thứ
nhất là về kinh tế, Hoa kỳ sẽ bãi bỏ lệnh cấm vận, mở đường cho những
công ty Mỹ, Nhật, Tây Âu vào buôn bán, đầu tư, hay khai thác dầu hoả.
Thứ hai là về ngoại giao, sự hiện diện của Hoa kỳ sẽ làm an lòng các nước
ASEAN, làm Trung hoa phải ngần ngại trước khi gây hấn, và khiến Việt
nam đỡ lệ thuộc nhiều vào Liên xô. Nhưng vụ án gián điệp đã làm cho
những cuộc tiếp xúc với Hoa kỳ bị đình hoãn vô hạn định. Trong năm
1978, nhu cầu cần có liên lạc ngoại giao với Hoa kỳ càng trở nên cấp thiết.
Không còn có thể làm cao được nữa, tháng 7-1978, Thứ trưởng ngoại giao
Phan Hiền trong chuyến công du Nhật bản và châu Á, công khai tuyên bố
bãi bỏ điều kiện đòi tiền viện trợ, và muốn có một cuộc tiếp xúc với Hoa kỳ
vào tháng sau. Tuy nhiên Holbrook, bị mất mặt trong ba lần họp công khai
ở Paris, không muốn họp công khai nữa, mà muốn dời cuộc họp vào tháng
9 tại New York để có thể họp một cách kín đáo, không ai để ý, lúc mà phái
đoàn Việt nam và rất nhiều phái đoàn ngoại giao cao cấp các nước khác đến
tham dự Đại hội đồng Liên hiệp quốc.
Là một người cổ võ cho việc lập bang giao với Việt nam, Holbrook không
biết rằng ý kiến trì hoãn đối thoại với Việt nam đã đẩy Việt nam vào một vị