một hay hai năm đại học. Nhiệm vụ của chúng tôi là bảo vệ các tàu bằng
cách che chúng bằng một màn khói. Khi pháo bắt đầu bắn, anh em lính
thủy bảo: "Nào các cô gái, nhanh chóng mà kéo màn lên! Có màn thì yên
tĩnh hơn." Chúng tôi đi trên các xe, trang bị một hợp chất đặc biệt, trong
khi mọi người nấp trong hầm phòng không. Thực tế là, như người ta nói,
chúng tôi kéo đạn về phía mình. Bởi vì bọn Đức giã đạn vào chính cái màn
khói ấy.
Cô biết đấy, thời bị bao vây, chúng tôi sống bằng khẩu phần khít khao,
nhưng chúng tôi trụ được, bất chấp tất cả. Thứ nhất, chúng tôi trẻ, đấy là
một nhân tố quan trọng. Thứ hai, chúng tôi được hỗ trợ bởi tấm gương kỳ
lạ của người dân Leningrad. Bởi, chúng tôi được tiếp tế, dù có ít đến mấy,
trong khi chúng tôi thấy những người ấy bước đi trên đường phố và ngã
xuống vì đói lả. Chết trong khi đi. Thỉnh thoảng những đứa trẻ đến chỗ
chúng tôi, và chúng tôi chia cho chúng khẩu phần nghèo nàn của chúng tôi
hy vọng giúp chúng lại sức đôi chút. Không phải là những đứa bé nữa mà
là những loại cụ già nhỏ. Những cái xác ướp. Chúng kể với chúng tôi rằng
tất cả chó và mèo trong thành phố đều đã bị ăn thịt. Không còn một con
chim, không còn một con ác là. Rồi bọn trẻ ấy không còn đến nữa... Chúng
tôi đã chờ chúng rất lâu... Hẳn chúng đã chết. Tôi nghĩ vậy... Mùa đông
đến, khi Leningrad hết chất đốt, người ta phái chúng tôi đi phá các nhà
trong một quận còn những ngôi nhà bằng gỗ. Khó nhất là khi đứng trước
một nơi cư trú... Trước mặt mình là một ngôi nhà tốt mà những người chủ
đã chết hay đã bỏ đi, và mình phải triệt hạ. Suốt nửa giờ, có thể thế, không
ai dám vung cây sắt của mình lên. Mọi người cứ đứng đấy, không động
đậy. Chỉ khi người trưởng nhóm tiến lại gần và bắt đầu làm gương thì
chúng tôi mới vào việc.
Chúng tôi làm công việc đốn củi, chúng tôi khuân các thùng đạn. Tôi
nhớ đã ngã quỵ dưới sức nặng của một thùng trong số đó: nó nặng hơn tôi.
Chúng tôi, những người phụ nữ, chúng tôi gặp bao nhiêu khó khăn... Này
nhé, một ví dụ. Về sau, tôi trở thành phân đội trưởng. Mà phân đội của tôi
chỉ gồm toàn các cậu trai trẻ. Chúng tôi ở suốt ngày trên một tàu tuần tra.
