Sofia Mirorovna Verechtchak,
người hoạt động kháng chiến
“Sau chiến tranh, chúng ta biết đến Auschwitz, Dachau... Tôi kinh hoảng
trước độ kinh quái con người có thể đạt đến... Làm sao sống được sau
những cái đó? Mà tôi thì sắp phải sinh...
Cũng vào thời đó, người ta phái tôi về một làng để vận động dân đồng
tình cho nhà nước vay mượn. Chính phủ cần tiền để xây dựng lại các nhà
máy, các công xưởng.
Tôi đi đến nơi: chẳng còn làng, người ta sống ngầm dưới đất. Trong
những hang bằng đất nện. Một người đàn bà bước ra, tôi không nói với cô
những thứ bà mang trên người là quần áo, nhìn mà sợ. Tôi liều bước vào
cái hang của bà nơi tôi nhìn thấy ba đứa trẻ đang ngồi đó, cả ba đều đói.
Tôi không biết bà đang giã một loại gì trong cối, một thứ cỏ.
Bà hỏi tôi:
“Cô đến vận động cho vay mượn?”
Tôi trả lời vâng.
Và thế là bà nói:
“Tôi không có tiền, nhưng tôi có một con gà mái. Tôi sẽ hỏi bà hàng
xóm. Hôm qua bà ấy muốn lấy. Nếu bà ấy mua, tôi sẽ đưa tiền cho cô.”
Tôi kể lại chuyện đó hôm nay và tôi nghẹn ở cổ. Chồng bà ấy chết ngoài
mặt trận, bà phải nuôi ba đứa con và không có gì hết, ngoài con gà mái ấy,
vậy mà bà bán nó để đưa tiền cho tôi. Chúng tôi chỉ quyên tiền mặt. Bà sẵn
sàng cho tất cả, miễn là có hòa bình, và các con bà còn sống. Tôi nhớ
khuôn mặt của bà, và của tất cả những đứa con bà...
Tôi lại thương yêu những con người. Lần nữa, tôi có niềm tin ở họ...”
Klara Vassilievna Gontcharova,
