Trong xà lim chúng tôi có một cái cửa mái nhỏ, hay đúng hơn, không
phải một cái cửa mái, mà chỉ là một cái lỗ: phải có ai đó công kênh mình
lên để có thể nhìn thấy, dù không chỉ một khoảng trời xanh, mà một mẩu
mái nhà. Chỉ có điều chúng tôi quá yếu đến mức không thể nâng bất cứ ai
lên được. Nhưng trong số chúng tôi có một cô gái, Ania, một lính nhảy dù.
Cô bị bắt khi tiếp đất, nhóm của cô rơi vào một ổ phục kích. Và thế là cô,
toàn thân đẫm máu, đầy vết bầm, đột nhiên yêu cầu chúng tôi: “Nâng tôi
lên, tôi muốn nhìn một chút không khí tự do, tôi muốn lên trên cao kia!”
“Tôi muốn”, chấm hết. Chúng tôi đã nâng cô lên, mọi người cùng nhau,
và cô đã reo lên: “Các bạn, có một bông hoa nhỏ, kia... Thế là, mọi người
đều đòi: “Tôi nữa... Tôi nữa.” Và chúng tôi, tôi cũng không biết làm thế
nào, chúng tôi đã tìm ra được sức mạnh để giúp hết người này đến người
khác. Đấy là một bông hoa bồ công anh, không rõ bằng cách nào, đã hạ
cánh xuống cái mái nhà ấy, làm sao nó đã sống sót được. Mỗi người đều có
một điều ước khi nhìn bông hoa ấy. Hôm nay tôi tin chắc tất cả chúng tôi
đều đã có một điều ước chung: thoát ra khỏi cái địa ngục này.
Tôi yêu mùa xuân. Tôi yêu hoa anh đào và mùi hương của tử đinh
hương... Đừng ngạc nhiên vì lối nói của tôi, hồi ấy tôi đã làm thơ. Nhưng
bây giờ, tôi không còn thích nữa. Chiến tranh đã chen ngang vào giữa
chúng tôi, giữa tôi và thiên nhiên. Khi anh đào ra hoa, tôi đã nhìn thấy
những tên phát xít trong thành phố Jitomir quê hương tôi...
Tôi còn sống nhờ phép lạ... Tôi đã được cứu sống bởi những người muốn
trả ơn bố tôi. Bố tôi là bác sĩ và thời đó là vô cùng quý. Họ đã kéo tôi ra
khỏi hàng người... Họ kéo tôi khỏi hàng và đẩy tôi vào bóng tối, khi chúng
dẫn chúng tôi đến chỗ hành quyết. Và tôi, tôi không nhận biết gì cả vì đau.
Tôi bước đi như trong một giấc mơ... Người ta đưa tôi về nhà, người tôi
toàn vết thương, tôi bị ngay một cơn eczéma thần kinh. Thậm chí tôi không
chịu được khi nghe thấy tiếng người. Cứ nghe một tiếng, là cơn đau bật
dậy. Mẹ và bố nói thầm với nhau. Tôi cứ la hét suốt, tôi chỉ nguôi khi tắm
nước nóng. Tôi không để mẹ rời xa một giây. Mẹ nói với tôi: “Bé con của
mẹ, mẹ có một món ăn trong lò. Mẹ phải đi ra vườn. Tôi bíu lấy mẹ. Vừa
