CHIẾN TRANH NHÌN TỪ NHIỀU PHÍA - Trang 122

cũng dùng đài VOA loan tin tạo hậu thuẫn cho phe đảo chính.
Ngay sau khi có những vụ tấn công vào chùa, sáng ngày 26 tháng 8. 1963,
đài VOA truyền đi bản tin động trời, nội dung: "theo các quan chức ở Hoa
Thịnh Ðốn cho biết những người lãnh đạo quân đội Việt Nam Cộng Hoà
không - lặp lại không - có trách nhiệm trong những vụ tấn công vào chùa
chiền." Ðài cũng loan tin Bạch Cung có thể cắt giảm nhiều viện trợ nếu ông
Diệm không loại bỏ những người cầm đầu cơ quan mật vụ - ám chỉ ông
Nhu - dù chính quyền Mỹ chưa chính thức lên tiếng. Ðài VOA sau đó cải
chính, nhưng ông Nhu coi đó là dấu hiệu người Mỹ muốn loại bỏ ông.
Những diễn tiến dẫn đến cuộc đảo chính ngày 1 tháng 11. 1963, được sự
điều động của một quan chức CIA là Lucien Conein. Viên sĩ quan Mỹ này
lo móc nối với các tướng của Nam Việt Nam để thực hiện cuộc đảo chính.
Sách dẫn chứng các tài liệu cho thấy Kennedy là người đã chấp thuận kế
hoạch xóa bỏ chế độ Ngô Ðình Diệm. Nhưng việc giết anh em ông Diệm
thì tài liệu lại nói do tướng Dương Văn Minh chủ động chỉ vì ông Diệm đã
không dành cho tướng Minh một nghi lễ chuyển giao quyền hành trang
trọng. Luận cứ này không vững vì tướng Minh đã chờ Hoa Kỳ "bật đèn
xanh" mới hành động thì không thể không có sự đồng tình của Mỹ khi giết
ông Diệm. Sau này tổng thống Nguyễn Văn Thiệu, người đã tham gia đảo
chánh, cũng sợ số mệnh của mình có thể như ông Diệm khi ông đưa ra
chính sách không hài lòng người Mỹ.
Lúc đầu Hoa Kỳ còn tìm cách che giấu việc nhúng tay vào vụ đảo chánh
bằng cách không thừa nhận chính quyền mới cho đến cả tuần lễ sau. Death
of a Generation đã chứng minh Bạch Cung chủ động trong việc loại bỏ ông
Diệm, với hy vọng một chính quyền khác được lòng dân và có khả năng
chống cộng hơn để Hoa Kỳ có thể rút quân, như Kennedy dự định.
Cuốn sách ngừng lại ở chỗ chế độ Ngô Ðình Diệm sụp đổ và không bàn
đến nguyên nhân đưa đến cái chết của Kennedy ba tuần sau đó. Ðây mới là
cốt lõi của việc Hoa Kỳ rút quân hay leo thang chiến tranh như đã xảy ra.
Trên quan điểm chiến lược toàn cầu, Hoa Kỳ muốn một Nam Việt Nam độc
lập trong thái cực của cuộc chiến tranh lạnh thời bấy giờ, còn Bắc Việt
Nam lại quyết tâm thống nhất đất nước theo tinh thần hiệp định Genève