Hai sự việc không dính dáng gì nhau (ngoài chuyện nhóm VietUnity tính
chuyện giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam Việt Nam), nhưng lại gợi một số
suy nghĩ chung.
4.
Từ Việt Nam, thông qua những người đại diện, nạn nhân da cam có thể
khởi kiện các công ty Mỹ, thực chất là một vụ kiện hậu quả chến tranh.
Ngược lại, liệu người Việt “lưu vong” có thể từ nước ngoài kiện lại trong
nước, ở tầm tương tự của hệ quả cuộc chiến như vậy không?
Ví dụ như kiện việc tịch thu nhà cửa, xưởng máy, đất đai… của họ do chính
sách cải tạo công thương nghiệp, cải tạo nông nghiệp, mà từ đại hội 6 của
Đảng cộng sản Việt Nam đã thừa nhận là sai lầm không? Nỗi đau mất sạch
gia sản để lại từ nhiều đời, gia đình bỗng chốc lâm vào cảnh cùng quẫn, con
cái thất học hay bị phân biệt lý lịch trong học hành, công ăn việc làm…, há
không để lại một vết hằn không thể phôi phai trong đời người, qua hai, ba
thế hệ sao? Hàng triệu người Việt, do sự sai lầm đã được thừa nhận đó, đã
phải chấp nhận lao vào cái chết tìm cái sống, bằng đường biển, đường bộ,
trong đó một phần hẳn không nhỏ đã vĩnh viễn mất xác nơi biển khơi hay
nằm lại nơi xứ người, hoặc chịu những xâm hại về thân thể, há không phải
sẽ là nỗi dằn vặt tâm lý cả đời cho người còn sống sót sao? Những nỗi đau
này có phải là nhẹ hơn nỗi đau mà nạn nhân chất độc da cam phải chịu
không? Ai trả lời “nhẹ hơn”, người đó cần xem lại tình người giả hiệu của
mình.
Và đây nữa, ai sẽ có trách nhiệm trả lời cho hàng loạt gia đình ra đi chính
thức phải “tự nguyện” hiến nhà, hiến tài sản của mình để mong thoát khỏi
một xã hội đầy khốn khó và hà khắc trước đây?
Nghĩ rộng ra, những vụ lính Mỹ thảm sát người Việt ở Mỹ Lai, Thạnh
Phong, vụ Tiger Force… bị chính người Mỹ phanh phui, điều tra hay đưa
ra toà. Có thể có những tác động giảm nhẹ nào đó đối với những vụ này,
nhưng ít ra công lý phải được quyền tự do vạch trần những tội ác chống
con người như vậy. Ngược lại, vụ thảm sát của Việt cộng hồi Mậu Thân tại
