Việt Nam” là một “quốc gia tự do, có chínhphủ, nghị viện, quân lực, tài
chính riêng, trong Liên hiệp Pháp”. Ý niệm độc lập bị cẩn thận gạt ra. Tuy
nhiên, ai cũng cho rằng Pháp sắp thành công trong việc lập được những
quan hệ mới với các thuộc địa của mình.
Từ ngày 21 đến ngày 26 tháng 3, 1946, khi Quốc hội lập hiến [Pháp] phân
tích tình hình hải ngoại, nhiều đại biểu nhắc đến tỉ dụ Đông Dương:
Lamine Gueye (Tây Phi thuộc Pháp
), Raymond Vergès (Réunion)... Đặc
biệt, các đại biểu thuộc Phong trào dân chủ cách tân Madagascar
[Mouvement démocratique de rénovation malgache] đệ trình lên văn phòng
Quốc hội một dự luật lập lại nguyên văn các công thức của hiệp định 6
tháng 3: Pháp công nhận Madagascar là một “quốc gia tự do, có chính phủ
riêng”, vân vân... Đa số từ chối cứu xét yêu cầu này.
Nhưng sự lan truyền sẽ không dừng lại, và Việt Nam trở thành khuôn mẫu
cho rất nhiều dân thuộc địa. Vì lẽ đàm phán tiếp diễn giữa Pháp và người
quốc gia Việt Nam. Người ta mong mỏi một hiệp định dựa trên thiện chí
của “nước Pháp mới”. Cho nên Hồ Chí Minh tới Paris để thương lượng một
quy chế dứt khoát cho nước mình. Ông sẽ phải trắng tay trở về.
Nhưng con người nhỏ thó lạ lùng ấy, rất ư dè dặt, rất ư khiêm nhường, lại
đã gây được một uy tín vô cùng lớn lao trong mắt những người quốc gia
các thuộc địa khác. Nếu như những hoạt động trong quá khứ của ông, khi
ông còn mang tên Nguyễn Ái Quốc, trước kia không mấy ai biết tới, thì vào
mùa hè năm 1946 này, mọi chuyện đã đảo ngược. Ai ai cũng rõ ông đã
thành lập Liên hiệp các thuộc địa [Union intercoloniale], xuất bản tờ báo
Người cùng khổ [Le Paria] trong những năm 1920, hoạt động cách mạng
chuyên nghiệp trong Quốc tế cộng sản vào những năm 1930; và danh tiếng
nhà ái quốc không ai mua chuộc được của ông đã vượt rất xa biên giới
nước ông.
Tuy tương đối còn trẻ (56 tuổi), ông được rất nhiều dân các xứ thuộc địa
xem như “anh cả”. Jacques Rabemanajara, nhà lãnh đạo Phong trào dân
chủ cách tân Madagascar, khi gặp ông, phải thán phục sự kết hợp giữa sự
kiên quyết về mục đích tối hậu (độc lập) và tính linh động về hình thức -
