CHIẾN TRANH NHÌN TỪ NHIỀU PHÍA - Trang 225

miền Nam thất thủ, và rằng miền Nam mất là vì bị người Mỹ bỏ rơi, hay vì
lỗi của những kẻ khác. Hầu như các tác giả xuất thân ở phía miền Nam
không một ai thành khẩn đấm vào ngực mình để nói lên phần nào trách
nhiệm của chính mình, nhận một phần lỗi lầm, dù thật nhỏ, trong việc thất
trận của miền Nam. Kể từ năm 1975 tới nay, các tướng lãnh của miền Nam
từng ngự trên đỉnh cao quyền lực như Nguyễn Văn Thiệu, Trần Thiện
Khiêm, Nguyễn Ðức Thắng... đã khóa miệng mình thật chặt, trong khi vài
tướng lãnh khác như Nguyễn Cao Kỳ, Nguyễn Chánh Thi, Trần Văn Ðôn...
dùng những cuốn sách đầu Ngô mình Sở của họ để đổ lỗi cho người khác.
Bên cạnh những cuốn sách ấy còn có hồi ký của những tác giả đã thật sự
chiến đấu ngoài mặt trận nhưng phần lớn họ là những sĩ quan trung cấp nên
dù có muốn nhận trách nhiệm của mình trước lịch sử cũng không ở trong
các vị trí đủ cao để gánh vác toàn bộ trách nhiệm, tựa như tín hữu công
giáo thường thầm nhủ mình trong nhà thờ mỗi khi xưng tội rằng: “Lỗi tại
tôi, lỗi tại tôi mọi đàng”.
Về những cuốn sách của người nước ngoài, trước tiên ta có thể thấy một
điều là các tác giả Pháp, Mỹ, Anh, Trung Hoa, Nhật Bản dường như viết
chỉ để giải thích, phân tích và biện hộ cho nguyên nhân và bản chất sự dính
líu của quốc gia họ vào chiến tranh Việt Nam mà họ cho rằng đó hoàn toàn
vì những lý tưởng cao cả. Hầu như hiếm có tác giả người Pháp nào quy
trách nhiệm việc gây ra chiến tranh Việt-Pháp là do chính bởi người Pháp
xâm lăng Việt Nam và cai trị Việt Nam một cách tệ hại. Hầu như không
một tác giả Pháp nào khởi đi từ cái gốc của trận chiến, mà chỉ nói tới cái
ngọn của nó, ở Ðiện Biên Phủ. Các tác giả người Mỹ cũng chẳng hơn gì.
Cái gốc mà họ khởi đi là sự hiện diện của quân Mỹ ở Việt Nam, nhằm giúp
người Việt ngăn chặn cộng sản, để rồi họ lúng túng giải thích chương trình
Việt Nam hóa chiến tranh dưới thời Nixon, và sau cùng là những tranh cãi
về hồi đại kết cục của cuộc chiến, về nguyên nhân thất bại của miền Nam
mà họ cho rằng vì đã không chiến đấu hết sức để tự cứu mình nên không
thể trông mong một nước bạn nào có thể cứu giùm. Và hầu như cũng ít có
tác giả người Mỹ nào thật sự viết về cung cách người Mỹ hành xử như chủ
nhân của vùng đất mà họ hiện diện để tham chiến trong tư cách của một