mình. Bao giờ cũng có thể tính toán lượng định thành một con số giá trị nào
đó, một ý kiến giá trị cao hơn được đưa ra bỏ phiếu sẽ là ý kiến được quyền
có trọng lượng lớn hơn. Trong sự sắp xếp này chẳng có gì phải gây tự ái
cho những người có ý kiến được xếp vào mức độ ảnh hưởng thấp hơn. Loại
bỏ hoàn toàn tiếng nói trong các mối quan tâm chung là một chuyện;
nhượng bộ cho những người khác có tiếng nói nhiều tiềm năng hơn, dựa
trên lý do họ có khả năng điều hành tốt hơn những lợi ích chung, lại là
chuyện khác. Hai chuyện này không chỉ là khác nhau mà còn không thể so
với nhau được. Ai cũng có quyền cảm thấy bị tổn thương do bị coi như
không là gì hết, bị đóng dấu như một kẻ hoàn toàn không được tính đến.
Nhưng chỉ có là người điên, và là điên rồ loại kì quặc, thì mới cảm thấy bị
xúc phạm bởi việc thừa nhận rằng, còn có những người khác mà ý kiến của
họ, và thậm chí nguyện vọng của họ, có quyền được xem xét đến nhiều hơn
là [ý kiến và nguyện vọng] của mình. Không được có tiếng nói trong những
việc phần nào liên quan đến bản thân mình là chuyện mà chẳng ai muốn
cam chịu; thế nhưng khi cái có liên quan cục bộ đến anh ta cũng là cái liên
quan cục bộ đến người khác nữa, và anh ta cảm thấy người khác hiểu vấn
đề tốt hơn mình, thì ý kiến của người khác phải được chú ý đến nhiều hơn
những ý muốn cùng những kỳ vọng của anh ta, và cùng với chiều hướng sự
vật mà anh ta vốn thường mặc nhận trong tất cả mọi công việc khác của đời
sống. Chỉ cần là: ảnh hưởng cao hơn ấy phải được đưa ra dựa trên những lý
do mà anh ta có thể thấu hiểu và cảm nhận được sự công bằng của những lý
do ấy.
Tôi xin nói ngay rằng tôi xem việc dựa theo tài sản để ban phát cho
ảnh hưởng cao hơn là chuyện hoàn toàn không thể chấp nhận được, trừ phi
như là một biện pháp tạm thời. Tôi không phủ nhận rằng tài sản là một loại
thuốc thử; việc giáo dục tại rất nhiều nước, dẫu có là gì cũng không cân đối
với của cải, tính trung bình thì việc giáo dục tại nửa phần giàu có hơn là tốt
hơn tại nữa phần nghèo khó hơn. Nhưng tiêu chuẩn này thật không hoàn
hảo; sự ngẫu nhiên có tác động nhiều hơn là lẽ phải trái trong việc xuất hiện
những người tài năng ở thế gian này; đối với bất cứ ai cũng không thể nào
