Chương 13
Những phương pháp mà chế độ quả đầu dùng để lừa dối quần chúng có
năm loại, liên quan đến (1) nghị viện, (2) quan chức, (3) toà án, (4) sự võ
trang, và (5) thể dục. Thứ nhất, nghị viện được mở rộng cho mọi người
tham gia, nhưng chỉ có người giàu là bị phạt nếu không tham gia, hay là bị
phạt nặng hơn những người khác. Thứ hai, những người hội đủ điều kiện
tài sản để làm quan không được từ chối dựa vào sự thề bồi, nhưng người
nghèo thì có thể viện dẫn lý do này. Thứ ba, trong toà án, chỉ những người
giàu có mới bị phạt tiền nếu họ không chịu phục vụ, còn người nghèo thì
không bị phạt gì cả, hoặc như theo luật của Charondas, người giàu bị phạt
nhiều hơn là người nghèo. Trong một số nước, tất cả những công dân nào
có ghi danh đều được phép tham gia vào nghị viện hoặc ngồi xử án; nhưng
nếu sau khi đăng ký rồi mà không phục vụ tại một trong hai cơ quan kể trên
thì sẽ bị phạt rất nặng. Mục đích của biện pháp này là để ngăn ngừa những
kẻ đã đăng ký nhưng lại không chịu phục vụ. Còn về khoản thứ tư và năm,
nhà lập pháp cũng có những luật lệ tương tự như người nghèo không bị
buộc phải có vũ khí, nhưng người giàu mà không có vũkhí thì sẽ bị phạt;
tương tự như vậy, người nghèo không bị phạt nếu không tập thể dục, cho
nên họ có thể chẳng buồn đi; nhưng người giàu nếu không đi tập thể dục sẽ
bị phạt nặng.
Đó là những cách thức mà chế độ quả đầu sử dụng, còn trong chế độ dân
chủ thì cũng có những biện pháp ngược lại. Những người nghèo được trả
tiền để đi họp nghị viện và ngồi xử án, còn người giàu thì không đi cũng
không sao, không bị phạt tiền. Như thế ta thấy rõ ràng những ai muốn kết
hợp nguyên tắc của hai chế độ này nên kết hợp luôn cả hai phương pháp.
Người nghèo sẽ được trả tiền để tham gia việc nước, còn người giàu sẽ bị
phạt nếu không tham gia. Như thế, cả hai giai cấp đều phải tham gia. Nếu
không có sự kết hợp như vậy, quyền lực sẽ nằm trong tay một giai cấp.
