điều hành tồi tệ. Tại Megara, sự sụp đổ của chế độ dân chủ do mất trật tự
và hỗn loạn gây ra. Tại Syracuse, chế độ dân chủ đã khiến cho người ta
chán ghét trước khi Gelo trở thành nhà độc tài, tương tự như thế tại Rhodes,
chế độ dân chủ đã bị chán ghét trước khi những nhà quý tộc nổi loạn.
Cách mạng chính trị cũng bắt nguồn từ sự gia tăng bất cân xứng của bất kỳ
một phần tử nào trong nước. Vì một cơ thể gồm nhiều phần tử tạo thành và
mỗi phần tử khi phát triển cũng phải tương ứng với nhau để giữ được tính
cân đối của toàn thể, nếu không cả cơ thể sẽ sụp đổ tỉ như bàn chân dài ra
bốn mươi phân mà cơ thể chỉ có hai gang tay. Nếu sự gia tăng bất bình
thường, kể cả phẩm cũng như lượng, cứ tiếp tục, thì cơ thể đó sẽ trở thành
một thứ gì khác hẳn. Trong một nước cũng vậy, có những phần tử phát triển
âm thầm, như số những người nghèo tăng lên quá mức trong chế độ dân
chủ hay trong chế độ theo hiến pháp. Nhưng sự gia tăng bất cân xứng này
đôi khi chỉ là tình cờ, như tại Tarentum, sau trận chiến với dân Iapygia rất
nhiều quý tộc bị sát hại khiến cho chế độ hiến pháp tại đây bị biến thành
dân chủ; hoặc như tại Argos, sau khi quân đội xứ này bị quân của
Cleomenes xứ Sparta đánh tán thành nhiều mảnh, nên đành phải nhận thêm
nông nô (người Perioeci) thành công dân của họ; hoặc tại
Athens, sau khi bộ binh bị thua trận liên tục trong cuộc chiến chống lại liên
quân Peloponnesia, con số các nhà quý tộc bị giảm sút vì phải bổ sung cho
quân đội. Trong chế độ dân chủ, sự gia tăng bất cân xứng cũng là nguyên
nhân dẫn đến cách mạng, tuy không nhiều như ở các chế độ khác. Khi giới
giàu có gia tăng hay tài sản gia tăng, hình thức chính quyền chuyển sang
quả đầu hay gia đình trị. Sự thay đổi thể chế chính trị, đôi khi có thể xảy ra
mà không có cách mạng, vì có tranh cãi trong kết quả bầu cử, như tại
Heraea (thay vì quan chức được bầu ra, họ lại được lựa chọn bằng bốc thăm
vì những cử tri có thói quen là bầu cho những người cùng phe); hay là vì
bất cẩn để cho một kẻ bất trung lọt vào hàng lãnh đạo cao nhất, như tại
Oreum, khi Heracleodorus vào được vị trí lãnh đạo bèn thay đổi chế độ quả
đầu thành chế độ dân chủ và theo hiến pháp.
