Chương 12
Thế nhưng không có một mô hình chính quyền nào mà lại tồn tại ngắn ngủi
như chế độ quả đầu và độc tài. chế độ độc tài do Orthagoras và các con
cháu cai trị kéo dài được một trăm năm. Lý do là dòng họ Orthagoras cai trị
vừa phải, không có những chính sách hà khắc quá và phần lớn là theo
những luật lệ đã được ban hành. Nhà độc tài Cleithenes thì lại được thần
dân tôn trọng nhờ vào tài quân sự. Nếu ta có thể tin được những tài liệu còn
để lại, thì Cleithenes còn trao tặng huân chương cho người trọng tài khi
quyết định là ông ta đã thua trong một cuộc thi đua, và người ta còn truyền
rằng bức tượng người ngồi giữa quảng trường Sicyon có dáng vẻ của người
trọng tài này. Một truyện tương tự là nhà độc tài Peisistratus xứ Athens
thỉnh thoảng cũng bị Viện Lập pháp Athens gọi ra chất vấn.
Nếu tính về thời gian tồn tại lâu dài, thì sau chế độ Orthagoras là chế độ
của Cypselidae, xứ Corinth; chế độ này tồn tại được bảy mươi ba năm và
sáu tháng: Cypseles cai trị được ba mươi năm, Periander được bốn mươi
năm rưỡi, và Sammetichus (con của Gorgus) được ba năm. Sự liên tục của
chế độ này cũng từ những nguyên do tương tự như đã bàn ở trên: Cypselus
là một nhà lãnh đạo được lòng dân đến nỗi trong suốt thời gian cai trị
không cần dùng đến quân thị vệ; còn Periander, dù là một nhà độc tài,
nhưng cũng là một quân nhân tài ba. Kế đến là chế độ của
Peisistratidae tại Athens; nhưng chế độ này không được liên tục.
Peisistratidae bị nhân dân trục xuất hai lần, thành ra trong ba mươi ba năm,
ông ta trị vì chỉ được mười bảy năm và con trai nối nghiệp được mười tám
năm - tổng cộng là ba mươi lăm năm. Trong số những nhà độc tài khác mà
tồn tại lâu dài, thì phải kể đến Hiero và Gelo ở xứ Syracuse. Tuy thế, các
chế độ này cũng chỉ được tổng cộng mười tám năm. Gelo cai trị trong bảy
năm và chết vào năm thứ tám; Hiero cai trị được mười năm, và
