một ít cho Người-nhận-về, nhận lại phần tương đương từ Người-dung-hòa, và
trúng số mỗi khi gặp Người-cho-đi khác. Người-cho-đi có thể trở thành những
tay kết nối mạng lưới tuyệt vời chỉ đơn giản bằng việc là chính mình, trong khi
những Người-dung-hòa do dự cứ mãi chờ đợi người khác chìa tay ra trước.
Axelrod đề xuất 4 bài học ta có thể học hỏi từ thành công của TFT:
Đừng ganh tị
Một lần nữa, hầu hết cuộc đời ta không phải trò chơi tổng-bằng-không. Chỉ
vì ai đó chiến thắng, không có nghĩa là bạn chiến bại. Đôi khi người đó chỉ cần
ruột và bạn thì cần vỏ. Và đôi khi thua nhỏ ở vòng này lại giúp bạn thắng to ở
vòng sau. Nhưng điều này nghe mới điên: TFT không bao giờ giành được điểm
số cao hơn đối thủ trong bất kỳ vòng đấu nào. Nó không bao giờ chiến thắng.
Nhưng số điểm nó tích lũy được lại cao hơn những kẻ "chiến thắng" — những kẻ
vốn chỉ giành được rất ít điểm sau nhiều lượt đấu. Axelrod giải thích như sau,
"TFT chiến thắng không phải bằng cách đánh bại đối thủ, mà nhờ khơi gợi hành
vi từ các tay chơi khác, cho phép cả hai cùng có kết quả tốt." Đừng lo chuyện
phía bên kia đang làm ăn tốt ra sao; hãy cứ tập trung lo chuyện mình đang làm ăn
tốt ra sao thôi.
Đừng chơi xấu trước
Chuyên gia Robert Cialdini cho rằng, sự đáp đền qua lại là một trong những
chìa khóa giúp truyền cảm hứng và gây thiện cảm đối với người khác, nhưng
quan trọng là ta còn phải là người làm trước. Người-dung-hòa chờ đợi và bỏ lỡ
quá nhiều cơ hội. Người-nhận-về đánh đổi lợi ích dài hạn để giành lấy lợi ích
ngắn hạn. Hãy nhớ rằng, tất cả những người thắng lớn đều cư xử tốt và những kẻ
thất bại thảm hại đều phản bội trước.
Giữ tinh thần "trả lễ" trong cả hợp tác lẫn trở mặt.
Đừng bao giờ phản bội trước. Hà cớ gì phải khiến cho người ta nghi ngờ
động cơ của bạn? Nhưng nếu một ai đó đã lừa dối bạn, đừng quá cao thượng với
họ. Trong giải đấu, đối đầu sẽ dẫn đến điểm số thấp, nhưng trả thù lại giúp nâng
cao điểm số.
Đừng quá khôn ranh
Tester nghe có vẻ như một chiến lược hợp lý: xem thử có thể chơi xấu để ăn
thêm được bao nhiêu điểm và không đi quá trớn. Nhưng chiến lược này thiếu đi
tính đường hoàng của TFT, và tuy rằng Tester sẽ hốt được một ít điểm ở đây ở
kia, nó phải trả giá bằng danh tiếng của mình. Và cũng không có một hệ thống
