CHỐNG DUHRING - Trang 200

dân, những viên đạn súng trường của thực dân đã xuyên thủng áo giáp của
các hiệp sĩ. Cùng với sự sụp đổ của đội kỵ binh mặc áp giáp của giai cấp
quý tộc thì sự thống trị của giai cấp quý tộc cũng sụp đổ theo, cùng với sự
phát triển của giới thị dân thì bộ binh và pháo binh ngày càng trở thành
những binh chủng có tính chất quyết định; do pháo binh bắt buộc nên nghề
quân sự phải kèm thêm một ngành mới có tính chất hoàn toàn công nghiệp
: nghành công binh .
Việc hoàn thiện cây súng diễn ra rất chậm chạp. Đại bác vẫn còn nặng nề,
súng trường còn thô sơ, mặc dầu đã có nhiều phát minh về chi tiết. Phải
mất hơn ba trăm năm mới có được một khẩu súng thích hợp để trang bị cho
toàn thể bộ binh. Chỉ mãi đến đầu thế kỷ XVIII, thì cây súng hoả mai và có
lưỡi lê mới loại hẳn chiếc giáo ra khỏi việc vũ trang cho bộ binh. Bộ binh
hồi bấy giờ gồm có những người lính được huấn luyện rất nghiệt ngã,
nhưng hoàn toàn không đáng tin cậy, do các vua chúa tuyển mộ từ những
phần tử hư hỏng nhất trong xã hội và chỉ có roi gậy mới bắt được họ phải
phục tùng; lắm lúc cũng gồm những tù binh địch bị bắt buộc sung vào quân
đội; và hình thức chiến đấu độc nhất trong đó những binh lính này có thể sử
dụng cây súng mới là chiến thuật dàn hàng ngang, chiến thuật này đã đạt
tới mức hoàn hảo nhất dưới thời Friedrrich 11. Toàn thể bộ binh của một
đạo quân đuợc xếp hàng ba thành một hình bốn cạnh rất dài và rỗng ở giữa,
và trong đội hình chiến đấu thì chỉ vận động như là một chính thể mà thôi;
cùng lắm thì người ta chỉ cho phép một trong hai cánh được tiến lên hay lùi
lại một chút. Cái khối vụng về đó chỉ có thể vận động có trật tự được trên
một địa hình hoàn toàn bằng phẳng và hơn nữa cũng chỉ vận động theo một
nhịp độ chậm chạp (75 bước mỗi phút ); trong khi đang tác chiến thì không
sao thay đổi được đội hình chiến đấu, và một khi bộ binh đã được vào trận
đánh thì thắng lợi hay thất bại cũng được quyết định trong một thời gian
ngắn, bằng một đòn đả kích .
Trong cuộc chiến tranh giành độc lập ở Mỹ, những toán nghĩa quân đã
chống lại những đội hình truyền thống cứng nhắc ấy; quả thật là những toán
nghĩa quân này không biết đi đều bước, nhưng với cây súng có nòng xé
răng của họ, họ lại có thể bắn trúng hơn; chiến đấu vì lợi ích thiết thân nhất