CHỐNG DUHRING - Trang 303

ra nguyên tắc:
"Mọi người đều phải lao động"
Cũng trong tác phẩm ấy, ông đã chỉ ra những sự thống trị của thời kỳ khủng
bố là sự thống trị của quần chúng không có của. ông nói với họ:
"Các anh hãy xem", - ông ta kêu lên khi nói với họ, - "cái gì đã xảy ra ở
Pháp khi các đồng chí của các anh thống trị ở đó; họ đã tạo ra nạn đói".
Nhưng năm 1802, hiểu được rằng cách mạng Pháp là một cuộc đấu tranh
giai cấp giữa giai cấp quý tộc, giai cấp tư sản và những người không có
của, thì đó là một phát hiện hết sức thiên tài. Năm 1816, Saint-Simon tuyên
bố rằng chính trị sẽ bị kinh tế hoàn toàn nuốt hết [87]. Nếu ở đây nhận thức
cho rằng tình hình kinh tế là cơ sở của các thiết chế chính trị, chỉ mới bộc
lộ ra dưới hình thức mầm mống, thì trái lại, tư tưởng cho rằng việc quản lý
người về chính trị phải biến thành việc quản lý vật và thành việc chỉ đạo
quá trình sản xuất, nghĩa là tư tưởng "xoá bỏ nhà nước" mà gần đây người
ta đã làm ầm ĩ rất nhiều, - tư tưởng ấy đã được nêu lên một cách hoàn toàn
rõ rệt. Năm 1814, ngay sau khi quân Đồng minh tiến vào Pa-ri [88] và sau
đó, năm 1815 trong cuộc chiến tranh một trăm ngày [89], cũng với một sự
hơn hẳn như thế so với những người đương thời, Saint-Simon đã tuyên bố
rằng sự liên minh giữa Pháp và Anh, và tiếp đó là giữa hai nước này với
Đức, là bảo đảm duy nhất cho sự phát triển thắng lợi và sự phồn thịnh ở
châu âu [90]. Năm 1815 mà tuyên truyền cho người Pháp liên minh với
những kẻ chiến thắng ở Waterloo thì dầu sao cũng phải có lòng dũng cảm
hơn ít nhiều, so với việc tuyên bố một cuộc chiến tranh vu khống với các vị
giáo sư Đức.
Nếu như ở Saint-Simon, chúng ta thấy có một tầm mắt thiên tài, do đó quan
điểm của ông chứa đựng mầm mống của hầu hết những tư tưởng chưa thật
là những tư tưởng kinh tế của những xã hội chủ nghĩa sau này, thì ở Fourier
chúng ta lại thấy có một sự phê phán đối với chế độ xã hội đương thời với
một sự hóm hỉnh thật sự của người Pháp, nhưng không vì thế mà kém phần
sâu sắc. Fourier tóm lấy lời nói của giai cấp tư sản, của bọn tiên tri hưng
phấn của giai cấp đó trước cách mạng và của bọn xu nịnh bị mua chuộc sau
cách mạng. ông thẳng tay vạch trần sự nghèo nàn về vật chất và về tinh