CHỐNG DUHRING - Trang 377

của tiếng mẹ đẻ phải trở thành một đối tượng nhồi nhét kỹ lưỡng. Nhưng
người ta chỉ có thể hiểu được "chất liệu và hình thức của tiếng mẹ đẻ", chỉ
khi nào người ta theo dõi sự phát sinh và phát triển dần dần của nó, và điều
này sẽ không thể nào thực hiện được, nếu người ta không chú trọng tới,
nhất là, những hình thức đã chết của bản thân nó, và hai là, những ngữ sống
và ngữ chết cùng họ với thứ tiếng mẹ đẻ ấy. Nhưng như vậy thì chúng ta lại
rơi vào cái lĩnh vực đã bị cấm. Tuy nhiên nếu ông Đuy-rinh gạch tuốt cả
phần ngữ pháp lịch sử hiện đại ra khỏi bản kế hoạch giảng dạy của ông ta
thì trong giáo trình ngôn ngữ học của ông ta sẽ chỉ còn lại vẻn vẹn có môn
ngữ pháp kỹ thuật, cũ kỹ, được dập lại hoàn toàn theo kiểu ngôn ngữ học
cổ điển với tất cả tính chất quỷ biện và vũ đoán của nó do thiếu cơ sở lịch
sử. Sự căm ghét môn ngôn ngữ học cổ đẩy ông ta tới chỗ đề cao cái sản
phẩm tồi tệ nhất của môn ngôn ngữ học cổ thành "trung tâm của cách dạy
ngôn ngữ thực sự có tính chất giáo dục". Rõ ràng là chúng ta đang đụng
phải một nhà ngôn ngữ học chưa từng bao giờ được nghe nói đến những
công trình nghiên cứu ngôn ngữ học lịch sử đang phát triển một cách rất
mạnh mẽ và rất thắng lợi từ sáu mươi năm nay, cho nên, nhà ngôn ngữ học
ấy không đi tìm những "yếu tố giáo dục hết sức hiện đại" của việc giảng
dạy ngôn ngữ học trong tác phẩm của Bopp, Grimm và Diez, mà lại đi tìm
trong các tác phẩm của Heyse và Becker đã quá cố.
Nhưng với tất cả những thứ đó, người công dân trẻ tuổi của tương lai cũng
vẫn còn lâu mới có thể "dựa vào bản thân" được. Muốn thế, lại còn cần
phải có một cơ sở sâu sắc hơn, thông qua việc
"lĩnh hội được những nền tảng triết học mới nhất". "Nhưung một việc
nghiên cứu sâu như thế... sẽ không còn là một nhiệm vụ gì to lớn lắm" - từ
khi ông Đuy-rinh đã dọn sạch đường trong lĩnh vực này. Thật vậy, "nếu
người ta lọc bỏ những điều cầu kỳ giả dối, kinh viện ra khỏi vài luận điểm
khoa học chặt chẽ mà môn đồ thức luận chung về tồn tại có thể tự hào, và
nếu người ta đâu đâu cũng quyết tâm chỉ thừa nhận ý nghĩa của cái thực tế"
do ông Đuy-rinh "xác nhận" thì môn triết học sơ đẳng cũng trở nên hoàn
toàn có thể lĩnh hội được đối với người thanh niên tương lai. "Xin hãy cứ
nhớ lại những biện pháp cực kỳ đơn giản nhờ chúng mà chúng tôi đã đem