CHỐNG DUHRING - Trang 87

một cách sốt sắng nhất cũng không có tham vọng rằng bằng con đường ấy
người ta có thể tạo ra được một cái gì khác ngoài các vi khuẩn, những mầm
nấm và những thể hữu cơ rất nguyên sơ khác - chứ không phải những côn
trùng, cá, chim hay động vật có vú. Như vậy, nếu những sản vật cùng loài
ấy của tự nhiên - lẽ dĩ nhiên là những sản vật hữu cơ, vì ở đây chỉ nói đến
chúng mà thôi - không có liên quan với nhau bằng một dòng dõi chung thì
tất nhiên là ở chỗ nào mà "sợi dây dòng dõi đứt đoạn", những sản vật ấy
hay mỗi tổ tiên của chúng ắt phải ra đời bằng một hành động sáng tạo riêng
biệt. Thế là chúng ta đã trở về với chúa sáng tạo và với cái mà người ta gọi
là tự nhiên thần luận.
Tiếp nữa ông Đuy-rinh còn cho rằng Darwin đã tỏ ra rất nông cạn khi nâng.
"hành động phối hợp tinh giao đơn giản của những đặc tính là nguyên tắc
cơ bản của sự xuất hiện những đặc tính ấy".
Đây cũng lại là sản phẩm của sự sáng tạo và tưởng tượng tự do của nhà
triết học sâu sắc đến tận gốc rễ của chúng ta. Trái lại, Darwin tuyên bố dứt
khoát rằng: từ ngữ đào thải tự nhiên chỉ bao hàm sự bảo tồn những biến
đổi, chứ không bao hàm sự sản sinh ra các biến đổi (tr.63). Nhưng mưu
toan mới đó, định gán cho Darwin những điều mà ông chưa từng nói, lại
giúp chúng ta hiểu được tất cả sự sâu sắc kiểu Đuy-rinh của những ý kiến
sau đây:
"Nếu người ta đi tìm trong đồ thức nội tại của sự sinh đẻ một nguyên tắc
nào đó của sự biến đổi độc lập, thì tư tưởng đó hoàn toàn hợp lý; bởi vì tư
tưởng đem nguyên tắc về sự phát sinh của vạn vật kết hợp với nguyên tắc
về sự sinh sôi nảy nở trên cơ sở tinh giao thành một chính thể, rồi từ một
quan điểm cao hơn, coi cái gọi là sự sinh không phải là cái đối lập tuyệt đối
với sự tái sinh sản mà chính là sự sinh sản, - tư tưởng ấy là một tư tưởng tự
nhiên".
Và con người đã có thể viết những lời vô nghĩa như thế lại không ngượng
ngùng chê trách Hegel về cái "tiếng lòng" của ông!
Nhưng chúng ta đã nghe khá đủ những lời càu nhàu và cáu gắt bực bội và
mâu thuẫn mà ông Đuy-rinh thốt ra cho đã cơn giận trước bước tiến khổng
lồ mà khoa học tự nhiên đạt được nhờ sự thúc đẩy của thuyết Darwin. Cả