CHỐNG DUHRING - Trang 88

Darwin lẫn những người theo ông trong các nhà nghiên cứu tự nhiên, đều
không hề nghĩ đến chuyện làm giảm bớt công lao vĩ đại của Lamarck bằng
bất cứ cách nào; trái lại, chính Darwin và những môn đệ của ông là những
người đầu tiên nên quên rằng trong thời Lamarck, khoa học còn hoàn toàn
chưa có đủ tài liệu để giải đáp vấn đề nguồn gốc các loài bằng cách nào
khác, ngoài cách dự đoán - có thể nói là theo kiểu tiên tri. Nhưng từ thời kỳ
Lamarck không những người ta đã thu thập được những tài liệu phong phú
từ lĩnh vực các khoa thực vật học và động vật học miêu tả và giải phẫu, mà
còn xuất hiện hai ngành khoa học hoàn toàn mới, có ý nghĩa quyết định đối
với vấn đề đang thảo luận ở đây: nghiên cứu sự phát triển của các mầm
thực vật và động vật (phôi thai học) và nghiên cứu vết tích hữu cơ còn lưu
lại trong các lớp của vỏ trái đất (cổ sinh vật học). Cụ thể là người ta thấy có
một sự trùng hợp đặc biệt giữa sự phát triển tuần tự của những phôi hữu cơ
thành những sinh vật trưởng thành và cái chuỗi những thực vật và động vật
kế tiếp nhau xuất hiện trong lịch sử trái đất. Và chính sự trùng hợp đó đã
đem lại cho thuyết tiến hoá một cơ sở hết sức chắc chắn. Nhưng bản thân
thuyết tiến hoá cũng còn rất trẻ, nên chắc chắn rằng sự nghiên cứu sau này
sẽ phải sửa đổi rất nhiều những quan niệm hiện tại, kể cả những quan niệm
thật sự là của Darwin, về quá trình tiến hoá của các loài.
Nhưng triết học hiện thực có thể nói với chúng ta những gì tích cực về sự
phát triển của đời sống hữu cơ?
"Sự.... biến đổi của các loài là một giả thuyết có thể tiếp nhận được".
Nhưng bên cạnh đó, cũng phải thừa nhận "sự tồn tại độc lập bên cạnh nhau
của những sản vật tự nhiên cùng loài mà không có quan hệ dòng dõi với
nhau".
Như thế thì rõ ràng phải nghĩ rằng những sản vật tự nhiên khác loài, - tức là
những loài đang biến đổi, - là có quan hệ dòng dõi với nhau, còn những sản
vật tự nhiên cùng một loài thì lại không như thế. Tuy nhiên cũng không
phải hoàn toàn đúng như thế; vì ngay trong những loài đang biến đổi.
"Mối liên hệ thông qua một dòng dõi chung, trái lại, cũng chỉ là một hành
động rất thứ yếu của tự nhiên".
Như vậy là vẫn có dòng dõi nhưng lại là "thứ yếu". Chúng ta lấy làm vui