người tôi, và nuôi dưỡng mình bằng những món ăn mà cho đến nay tôi
chẳng mấy ham thích. Ngay cả ông cụ Phó Thanh tra cũng là một món bổ
ích, xem đó như là một sự thay đổi chế độ ăn đối với một người đã thưởng
thức Alcolt. Khi nhắc đến những kẻ đã từng cộng tác bầu bạn với tôi đó, tôi
coi việc tôi có thể chan hòa cùng một lúc với nhiều con người có những đặc
tính hoàn toàn khác nhau, mà không bao giờ than phiền về sự thay đổi, là
một dấu hiệu, ở một chừng mực nào đó, của một cơ thể vốn có trạng thái
thăng bằng tốt và không bị thiếu một thành phần thiết yếu nào của một tổ
chức hoàn bị.
Công tác văn học, việc sử dụng nó và những mục tiêu của nó, lúc này
đối với tôi chả quan trọng gì lắm. Trong thời gian này tôi không quan tâm
đến sách, tôi gạt chúng sang một bên. Tính chất của giới tự nhiên – trừ tính
chất con người – thứ giới tự nhiên phát triển giữa đất trời, đã bị, về một ý
nghĩa nào đó, che khuất đi trước mắt tôi : vả tất cả niềm khoái cảm của tư
duy sáng tạo mà trước đây tôi đã vận dụng để truyền một ý nghĩa tinh thần
cho giới tự nhiên đó, lúc này đã tan biến đi đâu mất khỏi đầu óc tôi. Một
khả năng, một cái khiếu thiên tư bên trong tôi, nếu không phải đã tàn lụi, thì
cũng đang bị ngưng trệ và bất động. Tất cả những điều đó hẳn đã làm cho
cõi lòng tôi u buồn khôn tả nếu như tôi không tỉnh táo ý thức được rằng lối
thoát chính là do tôi phải hồi phục lại bất kỳ những gì quý giá trong quá
khứ. Quả thật có thể đúng là quãng đời ở nơi đây không thể kéo quá dài mà
tránh khỏi bị tác hại. Nếu cứ ở đây lâu, cuộc sống này có thể làm tôi vĩnh
viễn trở thành một kẻ khác hẳn với con người của tôi xưa kia, chứ không
biến hóa tôi thành một thứ hình thù gì đáng với sự mong muốn của tôi.
Nhưng tôi bao giờ cũng xem quãng đời ở đây chỉ là một bước quá độ, chứ
không phải là cái gì khác. Luôn luôn có một linh tính tiên tri nào đó, một lời
thì thầm rỉ tai tôi, cho biết rằng chẳng bao lâu nữa một sự thay đổi sẽ xảy ra,
vào bất kỳ lúc nào mà sự đổi mới sẽ cần thiết cho lợi ích của tôi.
Trong thời gian chưa có gì xảy ra, thỉ tôi đây vẫn cứ là viên thanh tra của
Phòng Thuế quan, và trong chừng mực mà tôi có thể nhận thức thấy, một
viên thanh tra cần phải như thế nào thì tôi cũng đã đạt được như vậy. Một
