Chương 2 : Khu Chợ
Trong Ngõ Trại giam, vào một buổi sáng mùa hè nọ, cách đây trên hai
thế kỷ, dân Boston đứng xúm xít khá đông trên bãi cỏ trước nhà tù, mọi con
mắt chăm chú đổ dồn vào cánh cửa gỗ sồi đóng đinh sắt kiên cố. Nếu là ở
một dân tộc khác, hoặc ở một thời kỳ nào đó gần đây hơn trong lịch sử của
miền Niu Inglơn này, thì cái vẻ nghiêm khắc dữ tợn đằng đằng sát khí trên
những gương mặt râu ria bờm xờm của những con người kia hẳn đã là điềm
báo trước một sự kiện gì đó kinh khủng lắm sắp xảy ra. Hẳn sẽ không thể là
một cái gì dưới mức cuộc hành quyết một kẻ tội phạm nào đấy mà mọi
người đều biết, mà bản án kết tội của pháp lý chẳng qua chỉ là sự thừa nhận
lời phán quyết của công chúng phẫn nộ. Nhưng ở đây, trong thời buổi mang
tính cách khắc nghiệt của xã hội Thanh giáo thuở ban sơ ấy, không thể hình
dung lối suy luận như vậy một cách khẳng định. Sự thật có thể chỉ là một kẻ
nô lệ lười biếng, hay một đứa trẻ ngổ ngược bị cha mẹ trao cho nhà chức
trách, sắp bị đưa ra sửa tội bằng roi. Cũng có thể là một tín đồ Antinomian,
một Quây-cơ, hay một kẻ cuồng tín của một thứ dị giáo khác, sắp bị đánh
đòn đuổi ra khỏi thành phố, hoặc một người da đỏ ăn không ngồi rồi hay
lang thang lêu lổng, sinh sự náo loạn giữa phố vì uống phải nước lửa của
người da trắng sắp bị một trận roi vọt trừng phạt rồi bị tống cổ vào rừng
sâu. Mà cũng có thể là một con mụ tính tình gay gắt ác độc, sắp bị xử tội
chết dưới giá treo cổ. Dù là trường hợp nào đi nữa, thái độ của công chúng
vẫn mang một vẻ trang trọng giống như nhau, vẻ đó thật thích hợp với
những con người xem tôn giáo và luật pháp hầu như chỉ là một, cả hai điều
đó hòa lẫn vào tính cách của họ một cách nhuần nhuyễn đến nỗi các biện
pháp xử lý nhẹ nhất và nghiêm khắc nhất đều được xem là đáng tôn trọng
và đáng kinh sợ như nhau. Nếu có sự thông cảm nào mà một người có tội
có thể mong chờ ở những kẻ ngoài cuộc đứng xem quanh đoạn đầu đài, thì
đó chỉ là tí chút thông cảm sơ sài và hờ hững. Ngược lại, một hình phạt mà
trong thời đại chúng ta ắt sẽ bao hàm một ý nghĩa sỉ nhục nhạo báng và
